«Άγιος Λουκάς ο Ευαγγελιστής: Ο βίος και τα έργα του – 18 Οκτωβρίου»
Άγιος Λουκάς ο Ευαγγελιστής Ένας από τους τέσσερις ευαγγελιστές, άγιος της Χριστιανικής Εκκλησίας και εκ των συνεργατών του Αποστόλου Παύλου.
Σήμερα, 18 Οκτωβρίου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Αγίου Λουκά του Ευαγγελιστή, του ιατρού, αγιογράφου και συγγραφέα του τρίτου Ευαγγελίου και των Πράξεων των Αποστόλων — δύο από τα είκοσι επτά κανονικά βιβλία της Καινής Διαθήκης.
Καταγωγή και παιδεία
Ο Άγιος Λουκάς καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας, μία από τις σημαντικότερες ελληνιστικές πόλεις της εποχής. Ήταν Έλληνας στην καταγωγή και έλαβε άριστη ελληνική παιδεία, γεγονός που αποτυπώνεται στη γλωσσική αρτιότητα και το ύφος του Ευαγγελίου του.
Πριν από τη γνωριμία του με τον Χριστιανισμό, ασκούσε το επάγγελμα του ιατρού — στοιχείο που επιβεβαιώνεται και από τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος τον αποκαλεί «Λουκᾶς ὁ ἰατρός ὁ ἀγαπητός» (Κολ. 4,14).
Η γνωριμία και η συνεργασία με τον Απόστολο Παύλο
Ο Λουκάς γνώρισε τον Απόστολο Παύλο πιθανότατα κατά τη δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του, όταν ο Παύλος έφθασε στα παράλια της Μικράς Ασίας και αργότερα πέρασε στη Μακεδονία. Από τότε τον ακολούθησε πιστά σε πολλές περιοδείες του, προσφέροντάς του ιατρική φροντίδα και πνευματική ενίσχυση.
Κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του Παύλου στη Ρώμη, ο Λουκάς υπήρξε ο μοναδικός συνοδοιπόρος του, όπως ο ίδιος ο Απόστολος μαρτυρεί:
«Μόνος Λουκᾶς ἐστίν μετ’ ἐμοῦ» (Β΄ Τιμ. 4,11).
Μετά το μαρτυρικό τέλος του Παύλου (περί το 64 μ.Χ.), ο Λουκάς συνέχισε το ιεραποστολικό έργο του σε διάφορες περιοχές, ιδιαίτερα στη Βοιωτία και στη Στερεά Ελλάδα, όπου δίδαξε και συνέβαλε στην εξάπλωση της χριστιανικής πίστης.
Ο Ευαγγελιστής και ιστορικός της Εκκλησίας
Ο Άγιος Λουκάς υπήρξε άριστος ιστορικός και συστηματικός συγγραφέας. Το Ευαγγέλιό του, γραμμένο γύρω στο 60-63 μ.Χ., απευθύνεται κυρίως στους εθνικούς (μη Ιουδαίους) και παρουσιάζει τον Χριστό ως Σωτήρα όλου του κόσμου.
Οι Πράξεις των Αποστόλων, που αποτελούν τη συνέχεια του Ευαγγελίου του, είναι πολύτιμο ιστορικό έργο για τα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας και τη δράση των Αποστόλων, ιδιαίτερα του Πέτρου και του Παύλου.
Ο πρώτος αγιογράφος της Εκκλησίας
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λουκάς θεωρείται ο πρώτος αγιογράφος της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Φέρεται να αγιογράφησε τρεις εικόνες της Θεοτόκου με κερί και μαστίχα, τις οποίες παρουσίασε στην ίδια την Παναγία, και εκείνη τις ευλόγησε.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η περίφημη εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας του Κύκκου, που φυλάσσεται στην Κύπρο.
Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, αγιογράφησε ακόμη περισσότερες από εβδομήντα εικόνες της Θεοτόκου και άλλων αγίων, οι οποίες σώζονται σε διάφορες μονές και προσκυνήματα του ορθόδοξου κόσμου.
Η κοίμηση και η τιμή του Αγίου
Ο Άγιος Λουκάς εκοιμήθη σε ηλικία περίπου ογδόντα ετών, στα μέρη της Βοιωτίας, όπου και ετάφη.
Κατά τον 4ο αιώνα, τα τίμια λείψανά του μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και εναποτέθηκαν στον ναό των Αγίων Αποστόλων, μαζί με τα λείψανα του Αγίου Ανδρέα και του Αγίου Τιμοθέου.
Η μνήμη του τιμάται από την Εκκλησία στις 18 Οκτωβρίου κάθε έτους.
Ο Άγιος Λουκάς αποτελεί υπόδειγμα πίστεως, επιστημονικής σοφίας και διακονίας, ενώ η ζωή και το έργο του αναδεικνύουν την ενότητα της πίστης και της γνώσης μέσα στη Χάρη του Θεού.
