Οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη είναι δύο από τις πιο σημαντικές μορφές της Ορθοδοξίας και τιμούνται σήμερα 21 Μάϊου απο την ορθόδοξη Εκκλησία μας

 

Τη μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης τιμά σήμερα, 21 Μαΐου, η Εκκλησία μας. Ως γενέτειρα πόλη του Μεγάλου Κωνσταντίνου αναφέρεται τόσο η Ταρσός της Κιλικίας όσο και το Δρέπανο της Βιθυνίας.

 

Γράφει ο Γιώργος Φουκαδάκης θεολόγος συγγραφέας  

 

Οι γονείς του

Ο Μέγας Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 274 μ.Χ., στη Ναϊσσό της Μοισίας (σημερινό Νις της Σερβίας). Πατέρας του ήταν ο Κωνστάντιος ο Α΄ ο Χλωρός, αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, ο οποίος πριν γνωρίσει τον χριστιανισμό ήταν μονοθεϊστής. Από τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό, ο πατέρας του διορίστηκε Καίσαρας της Δύσης, διοικητής της Γαλατίας, υπό τον Αύγουστο Μαξιμιανό. Η μητέρα του Ελένη, ελληνίδα από το Δρέπανο της Μικράς Ασίας και χριστιανή, τον ανέθρεψε «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», μεγάλη Αγία και ισαπόστολος της Εκκλησίας μας.

Στη στρατιωτική υπηρεσία

Ο Κωνσταντίνος, στην ηλικία των 18 χρόνων, εισήλθε στη στρατιωτική υπηρεσία, όπου και διακρίθηκε. Τιμήθηκε γρήγορα και προήχθη σε Χιλίαρχο. Τον αντιπαθούσε, όμως, σφοδρότατα ο Καίσαρας του Ανατολικού κράτους Γαλέριος, φοβερός διώκτης των χριστιανών, ο οποίος τον εξέθετε συνεχώς σε μεγάλο κίνδυνο.

Το 305, μάλιστα, ο Γαλέριος διαδέχθηκε τον Διοκλητιανό και ανέλαβε Αύγουστος στην Ανατολή. Στη Δύση, μετά την παραίτηση του Αύγουστου Μαξιμιανού, ανέλαβε Αύγουστος ο
Κωνστάντιος, ο πατέρας του Κωνσταντίνου. Το 306 πέθανε ο Κωνστάντιος και ανέλαβε ως Αύγουστος της Δύσης ο Φλάβιος Σεβήρος, ενώ ο στρατός ανακήρυξε τον Κωνσταντίνο ως Καίσαρα της Γαλατίας και της Βρετανίας (εκεί όπου προηγουμένως ήταν ο πατέρας του). Ως Καίσαρας ο Κωνσταντίνος είχε εξαιρετική επιτυχία στις στρατιωτικές επιχειρήσεις και στη διοίκησή του.

 

Το σημείο του Σταυρού

Το 307 ανέλαβε Αύγουστος της Δύσης ο γιος του Μαξιμιανού, Μαξέντιος, ο οποίος τυράννησε τη Ρώμη. Οι Ρωμαίοι κάλεσαν τον Κωνσταντίνο για να τους ελευθερώσει. Ο Κωνσταντίνος με μόλις 50.000 στρατιώτες εισέβαλε στην Ιταλία, ενώ ο στρατός του Μαξέντιου ήταν 170.000 στρατιώτες και 18.000 ιππείς. Ο Κωνσταντίνος στράφηκε στον Θεό των Χριστιανών και όπως περιγράφει ο ιστορικός Ευσέβιος, επίσκοπος Καισαρείας, κατά το μεσημέρι στον αίθριο ουρανό είδε ο ίδιος ο Κωνσταντίνος μαζί με όλο τον στρατό του Σταυρό από φως που έφερε επιγραφή με ελληνικά γράμματα: «Τούτω Νίκα». Την ίδια νύχτα ο Κωνσταντίνος είδε στον ύπνο του τον ίδιο τον Χριστό με το σημείο του Σταυρού όπως είχε φανεί στον ουρανό και του παρήγγειλε να κατασκευάσει Σταυρό ως βοήθημά του στις μάχες του.

Κατασκευάστηκε, λοιπόν, από τον Κωνσταντίνο η πρώτη χριστιανική σημαία, η οποία ονομάστηκε Λάβαρο. Η σημαία αυτή στην αρχή κυμάτισε σε στρατό που δεν ήταν χριστιανικός! Έτσι ο Κωνσταντίνος έγινε ο πρώτος χριστιανός Αυτοκράτορας. Στις 28 Οκτωβρίου του 312, ο στρατός του Κωνσταντίνου κατατρόπωσε τον πολυπληθή στρατό του Μαξέντιου, ο οποίος και φονεύθηκε. Την επόμενη ημέρα ο
Κωνσταντίνος με το Λάβαρο του Σταυρού εισήλθε νικητής Αυτοκράτορας στη Ρώμη.

 

Διάταγμα Μεδιολάνων

Ὂ Κωνσταντίνος μαζί με τον Καίσαρα της Ανατολής Λικίνιο, ο οποίος πήρε γυναίκα του την ετεροθαλή αδελφή του Κωνσταντίνου, εξέδωσαν το 313 μ.Χ., στα Μεδιόλανα (Μιλάνο), το Διάταγμα της Ανεξιθρησκίας και της ελευθερίας της συνείδησης.

Με το Διάταγμα αυτό αναγνωρίστηκε στη Χριστιανική Εκκλησία η ελεύθερη τέλεση της λατρείας της σε Δύση και Ανατολή. Επιστράφηκαν στην Εκκλησία οι ναοί, κοιμητήρια και τα κτήματά της. Δόθηκαν προνόμια στον κλήρο και άρχισε η ανέγερση πολλών ναών. Παρέμεινε, όμως, επίσημη θρησκεία της
αυτοκρατορίας η αρχαία εθνική θρησκεία και ο Κωνσταντίνος, ως Αυτοκράτορας, ήταν ο μέγας Αρχιερέας της. Ο Λικίνιος αργότερα άλλαξε και στράφηκε κατά του Κωνσταντίνου, οποίος τον νίκησε σε δύο μάχες και τον ανάγκασε να παραχωρήσει εδάφη του, όπως την κυρίως Ελλάδα, όπου άρχισε να έρχεται ο ίδιος, ιδίως στη Θεσσαλονίκη.

Ο Κωνσταντίνος αναγνώρισε την Εκκλησία ως νομικό πρόσωπο και αυτό συνέβαλε στο να αναπτύξει επίσημες σχέσεις με το κράτος. Το 321 θέσπισε με νόμο την αργία της Κυριακής.

 

Μονοκράτορας

Το 323 ο Κωνσταντίνος, σε ηλικία 49 ετών, έγινε μονοκράτορας σε όλο το Ρωμαϊκό κράτος, Δυτικό και Ανατολικό, αφού προηγουμένως νίκησε τον Λικίνιο που του είχε κηρύξει πόλεμο. Αυτή η νίκη του έδωσε τη δύναμη να σχεδιάσει το μέλλον της αυτοκρατορίας, να προσλάβει το θέλημα του Θεού.

 

Η αίρεση του Άρειου

Μεταβαίνοντας ο Κωνσταντίνος στη Νικομήδεια, πρωτεύουσα τότε του Ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας, πληροφορήθηκε για τη φοβερή αίρεση του Άρειου. Με πρωτοβουλία του συγκάλεσε την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, το 325, στη Νίκαια της Βιθυνίας. Εκφώνησε τον εναρκτήριο λόγο και παρακολούθησε με τους ανώτατους αξιωματούχους του τις συνεδριάσεις. Η Σύνοδος καταδίκασε τον Άρειο και τη διδασκαλία του.

Η Κωνσταντινούπολη

Το 326, ο Κωνσταντίνος μετέβη στη Ρώμη, ύστερα από απουσία 13 χρόνων, και είδενα γίνονται ακόμα θυσίες στα είδωλα, γεγονός που ο ίδιος αποδοκίμασε. Κατανόησε ότι δε θα μπορούσε να συνεννοηθεί με τους άρχοντες της πρωτεύουσας, καθώς ο ίδιος ακολουθούσε πλέον μια ξεκάθαρη πολιτική υπέρ του Χριστιανισμού. Σχεδίασε, λοιπόν, με έμπνευση Θεού, μια νέα Πρωτεύουσα στην Ανατολή, στη θέση του
αρχαίου Βυζαντίου, την Κωνσταντίνου Πόλη (Κωνσταντινούπολη). Οικοδομήθηκε σε 9 μόνο μήνες και λάμπρυνε με πολυάριθμους χριστιανικούς ναούς. Στη νέα Πόλη, στη μεγάλη Πλατεία (Φόρος) υψώθηκαν δυο στήλες, Ελένης και Κωνσταντίνου, και ανάμεσα τους Σταυρός με την επιγραφή: «Εις άγιος, εις Κύριος, Ιησούς Χριστός, εις δόξαν Θεού Πατρός. Αμήν».

Τα εγκαίνια της νέας πρωτεύουσας, της Κωνσταντινούπολης ή Νέας Ρώμης έγιναν στις 11 Μαΐου του 330 και ο κτήτορας της Κωνσταντίνος την αφιέρωσε στην Υπεραγία Θεοτόκο.

 

Η κοίμηση του μεγάλου Αγίου

Το 336 ο Κωνσταντίνος, προετοιμαζόμενος για τον θάνατό του, ετοίμασε τον τάφο του μέσα στον Ναό των Αγίων Αποστόλων. Κατά την τελετή των εγκαινίων του Ναού, ένας από τους ρήτορες αποκάλεσε τον Κωνσταντίνο «Μακάριο», και το εξήγησε ότι και στην εδώ ζωή υπήρξε ισχυρότατος Αυτοκράτορας και στη μέλλουσα ζωή θα συμβασιλεύει με τον Κύριο!

Ο Κωνσταντίνος όμως τον διέκοψε και είπε: «Να εύχεσαι μάλλον υπέρ εμού όπως εις το παρόν, και εις το μάλλον να αξιωθώ να γίνω άξιος δούλος του Θεού»!

Ασθενής, λίγο μετά το Πάσχα του 337, μετέβη στα θερμά λουτρά Δρεπάνου (Ελεονόπολης) στη Βηθανία, στον τόπο γέννησης της μητέρας του. Η νόσος του χειροτέρευε. Πήγε στον εκεί Ναό, προσκύνησε, εξομολογήθηκε δημόσια τα αμαρτήματά του και αποφάσισε να βαπτιστεί, εξηγώντας ότι η καθυστέρηση της προσέλευσής του στο Βάπτισμα οφειλόταν στον πόθο του να βαπτιστεί στον Ιορδάνη
ποταμό.

Έλαβε τελικά το άγιο Βάπτισμα στη Νικομήδεια, στα ανάκτορα, περιβεβλημένος με το λευκό ένδυμα του κατηχούμενου και ακούστηκε ο λόγος του: «μακάριος, γιατί τώρα γνώρισα τον αληθινό λόγο, τώρα να φανώ άξιος της αθάνατης ζωής, τώρα πίστεψα μεταλαμβάνοντας το Θείο Φως».

Κοιμήθηκε στις 21 Μαΐου 337, ημέρα της εορτής της Πεντηκοστής, έχοντας περάσει τα 63 χρόνια του. Σε μια χρυσή λάρνακα τον μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη.
Μέσα σε πάνδημο πένθος κατατέθηκε το σώμα του στον Ναό των Αγίων Αποστόλων, στον τάφο που ο ίδιος είχε ετοιμάσει.

Η Εκκλησία, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της προς τον Κωνσταντίνο για τις πολύτιμες υπηρεσίες που προσέφερε: την έβγαλε από τις κατακόμβες στο φως σε μια ελεύθερη λατρεία, της χάρισε πλήθος Ναών για να δοξάζεται αιώνια το όνομα του μεγάλου Θεού, συγκάλεσε την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο σε δύσκολη φάση για να οριοθετηθεί η Αλήθεια κ.λπ., τον κατέταξε στη χορεία των Αγίων της αποκαλώντας
τον Μέγα και Ισαπόστολο!

 

Εορτολόγιο: Κωνσταντίνος, Κώστας, Κωστής, Κωσταντίνος, Κωστάκης, Κωνσταντίνα, Κωνσταντία, Κωσταντίνα, Κωστούλα, Ντίνα, Νάντια Ελένη, Έλενα, Ελεάννα, Ελεάνα, Λένα, Λενίτσα, Λένγκω, Λενιώ, Ελεονόρα, Ελεονώρα, Νόρα, Μαριλένα, Ελενάκι, Νίτσα.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ’.
Τοῦ Σταυροῦ σου τὸν τύπον ἐν οὐρανῷ θεασάμενος, καὶ ὡς ὁ Παῦλος τὴν κλῆσιν οὐκ ἐξ ἀνθρώπων δεξάμενος, ὁ ἐν βασιλεῦσιν, Ἀπόστολός σου Κύριε, Βασιλεύουσαν πόλιν τῇ χειρὶ σου παρέθετο· ἣν περίσωζε διὰ παντὸς ἐν εἰρήνη, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, μόνε Φιλάνθρωπε.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Πρῶτος πέφηνας, ἐν Βασιλεῦσι, θεῖον ἕδρασμα, τῆς εὐσεβείας, ἀπ’ οὐρανοῦ δεδεγμένος τὸ χάρισμα· ὅθεν Χριστοῦ τὸν Σταυρὸν ἐφανέρωσας, καὶ τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν ἐφήπλωσας. Κωνσταντῖνε Ἰσαπόστολε, σὺν Μητρὶ Ἑλένῃ τῇ θεόφρονι, πρεσβεύσατε ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Κωνσταντῖνος σήμερον, σὺν τῇ μητρὶ τῇ Ἑλένη, τὸν Σταυρὸν ἐμφαίνουσι, τὸ πανσεβάσμιον ξύλον, πάντων μὲν τῶν Ἰουδαίων αἰσχύνην ὄντα, ὅπλον δὲ πιστῶν, ἀνάκτων κατ᾽ ἐναντίων, δι᾽ ἡμᾶς γὰρ ἀνεδείχθη, σημεῖον μέγα, καὶ ἐν πολέμοις φρικτόν.

Μεγαλυνάριον

Τους της ευσέβειας θείους πυρσούς, και των Αποστόλων, θιασώτας και μιμητός, συν τω Κωνσταντίνω, Ελένην την Αγίαν, ως βασιλέων δόξαν, ανευφημήσωμεν.

 

ΠΗΓΗ greekaffair.gr