Άνοια και Αλτσχάιμερ: είναι το ίδιο νόσημα;
Είναι ο όρος άνοια ταυτόσημος με τη νόσο Αλτσχάιμερ (Alzheimer);
Μία από τις συχνότερες ερωτήσεις που κάνουν τα μέλη της οικογένειας στο νευρολόγο όταν διαγιγνώσκεται νόσος Αλτσχάιμερ στο αγαπημένο τους πρόσωπο είναι η εξής: “είναι η άνοια το ίδιο με την Αλτσχάιμερ;”
Η απάντηση είναι πως ουσιαστικά πρόκειται περί του ίδιου προβλήματος, αλλά οι δύο όροι δεν είναι ταυτόσημοι.
Ο όρος άνοια, χρησιμοποιείται για να περιγράψει οποιοδήποτε κλινικό σύνδρομο χαρακτηρίζεται από σημαντικού βαθμού έκπτωση των ανώτερων γνωστικών λειτουργιών. Για παράδειγμα της μνήμης, της γλωσσικής ικανότητας, της κριτικής σκέψης, της ικανότητας σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων, του προσανατολισμού στο χώρο, κ.ά.
Προκειμένου η νοητική έκπτωση να χαρακτηριστεί ως άνοια, θα πρέπει να είναι αρκετά έντονη ώστε να καθιστά δυσχερή την επιτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων.
Ωστόσο, η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών μπορεί να οφείλεται σε δεκάδες αίτια, τα οποία για πρακτικούς θεραπευτικούς λόγους κατατάσσονται σε αναστρέψιμα και μη αναστρέψιμα.
Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί το συχνότερο αίτιο άνοιας, συνιστώντας το 60%-70% όλων των περιπτώσεων. Πρόκειται για μια νευροεκφυλιστική πάθηση, η οποία ξεκινά συνήθως με συμπτώματα διαταραχής της πρόσφατης αυτοβιογραφικής μνήμης και οδηγεί σε χαρακτηριστικές ιστολογικές αλλοιώσεις στις περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τις νοητικές λειτουργίες (και όχι μόνο σε αυτές).
Είναι η άνοια “γεροντική”;
Ο όρος “γεροντική άνοια” χρησιμοποιείτο παλαιότερα ως συνώνυμος της νόσου Αλτσχάιμερ ή άλλων μορφών άνοιας που εμφανίζονται κατά κύριο λόγο στην τρίτη ηλικία (όπως η αγγειακή άνοια ή η άνοια με σωμάτια Lewy). Δεν χρησιμοποιείται πλέον στη Νευρολογία, κυρίως για τους εξής λόγους:
Δεν αναφέρεται στην αιτία της άνοιας, κάτι το οποίο έχει σημασία για τη θεραπεία και την πρόγνωση.
Είναι ανακριβής όρος: αν και η νόσος Αλτσχάιμερ εμφανίζεται κατά κύριο λόγο μετά τα 65, παρατηρείται ενίοτε και σε νεότερες ηλικίες.
Συμβάλλει στη διαιώνιση της αντίληψης ότι το γήρας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη σοβαρή έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Η αντίληψη αυτή είναι λανθασμένη.
Αν και η άνοια αυξάνει σε συχνότητα με την πρόοδο της ηλικίας, δεν αποτελεί φυσιολογική εκδήλωση του γήρατος
