Κάπνισμα ή άτμισμα; Το ηλεκτρονικό τσιγάρο κρύβει τους δικούς του κινδύνους
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι ούτε ο τρόπος να κόψετε το κάπνισμα, αλλά και ούτε μία καλύτερη συνήθεια.
Η καπνοβιομηχανία έχει αναγκαστεί να παραδεχτεί τους κινδύνους που κρύβει το κάπνισμα, αναγράφοντας απειλητικά δυσοίωνα μηνύματα στα πακέτα τσιγάρων, αλλά ακόμα δεν έχει στριμωχτεί, ώστε να χρησιμοποιήσει παρόμοιες μεθόδους και στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, καθώς και σε άλλα είδη ατμίσματος. Όλο και περισσότερες έρευνες, καθώς και ιατρικές γνωματεύσεις υποδεικνύουν πως έχει φτάσει η ώρα να ελεγχθούν πιο αυστηρά τα συγκεκριμένα είδη. Και κυρίως, να μάθει ο κόσμος πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει το άτμισμα. Όχι μόνο μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι η υγιής εναλλακτική στο κάπνισμα που πιστεύαμε, αλλά υπάρχουν και καινούργιες έρευνες που δείχνουν πως μπορεί να έχει τους δικούς του, μοναδικούς κινδύνους.
Η έρευνα που διεξήχθη από το UNC School of Medicine και δημοσιεύτηκε στο American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine
Η έρευνα που διεξήχθη από το UNC School of Medicine (Πανεπιστήμιο Ιατρικής της Βόρειας Καρολίνας) και δημοσιεύτηκε στο American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, ένα περιοδικό που ασχολείται με θέματα Ιατρικής και κυρίως του αναπνευστικού συστήματος, ανακάλυψε πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο προκαλεί τόσο τις ίδιες θανατηφόρες ανοσολογικές αποκρίσεις που προκαλεί και το κανονικό τσιγάρο, όσο και δικές του, μοναδικές αποκρίσεις.
Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι έτοιμο να επιτεθεί
Αυτό που έχει πραγματική σημασία είναι πώς τα σώματά μας αντιμετωπίζουν τις ξένες ουσίες. Βασικά, σύμφωνα με τον δρα Pushan Jani, πνευμονολόγο στο Νοσοκομείο Memorial Hermann, στο Κέντρο Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Χιούστον, αλλά και στο Κέντρο Υγείας του Τέξας, όταν οι πνεύμονές μας αισθάνονται πως κάτι δεν πάει καλά, το ανοσοποιητικό μας σύστημα περνάει στην επίθεση:
«Η επίδραση του καπνού από το τσιγάρο ερεθίζει την αναπνευστική οδό, και σαν αποτέλεσμα παράγει τα δικά της σήματα, που προσκαλούν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία έχουν ερμηνεύσει αυτό το σήμα σαν ενδεχόμενη απειλή στο σώμα σας», λέει ο δρ Jani. «Μόλις τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος φτάσουν στους πνεύμονες, θα επιτεθούν στην περιοχή, πιστεύοντας ότι πρέπει να καταστραφεί. Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η διαδικασία μπορεί να καταστρέψει τον πνεύμονά σας, οπότε και θα εμφανίσετε πνευμονικά νοσήματα».
Το πρόβλημα με το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι πως προκαλεί την ίδια δυνητικά βλαβερή απόκριση από το ανοσοποιητικό σας σύστημα κατά την εισπνοή του. Όταν ουσίες παρόμοιες με καπνό ή ατμό μπαίνουν στους πνεύμονές σας, το σώμα αναγνωρίζει μόνο πως πρόκειται για κάτι ξένο και ετοιμάζεται να επιτεθεί. Αυτή η αντίδραση μπορεί να συμβεί, «ακόμα κι αν εισπνέετε απλό, καθαρό ατμό, με μηδενική ποσότητα νικοτίνης», λέει ο δρ Jani.
Αυτά τα νέα δεν προκαλούν ιδιαίτερη έκπληξη ούτε στον δρ Jani ούτε στον δρ Κέντρικ Ρούτλαντ, πνευμονολόγο και γιατρό στον τομέα εντατικής φροντίδας, καθώς και επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Riverside School of Medicine. Αυτή είναι η φυσιολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος, όταν έρχεται αντιμέτωπο με φλεγμονή:
«Η κοινή λογική λέει ότι το άτμισμα προκαλεί φλεγμονή του πνεύμονα», λέει ο δρ Ρούτλαντ, ενώ ο δρ Jani υπογραμμίζει πως κανένα προϊόν που εισπνέεται δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απολύτως ασφαλές.
Τι περιέχει το ηλεκτρονικό τσιγάρο; Τίποτα καλό
Επίσης, οι χημικές ουσίες που περιέχει το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι εξίσου αδύνατο να χαρακτηριστούν απολύτως ασφαλείς.
Ο δρ Ρούτλαντ λέει: «Υπάρχουν αρκετές επιβλαβείς χημικές ουσίες στο υγρό. Πρωτίστως, πρέπει να καταλάβουμε ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο παράγει αεροζόλ με τη θέρμανση ενός υγρού που περιέχει έναν διαλύτη. Τόσο το υγρό, όσο και ο διαλύτης, μπορεί να προκαλέσουν ζημιά. Επίσης, λόγω της θέρμανσης, εμπλέκονται και τα μέταλλα. Ένα από τα υγρά είναι η προπυλενογλυκόλη, η οποία όταν θερμανθεί, όπως γίνεται στην περίπτωση του ηλεκτρονικού τσιγάρου, μετατρέπεται σε προπυλενοξείδιο, ένα καρκινογόνο που ανήκει στην Ομάδα 2Β. Ένα άλλο υγρό είναι η ακρολεΐνη, η οποία ερεθίζει την άνω αναπνευστική οδό και αυξάνει την αντίσταση των αεραγωγών, προκαλώντας άσθμα. Ένα από τα μέταλλα που χρησιμοποιούνται για να θερμάνουν το υγρό, είναι ο κασσίτερος, ο οποίος είναι κυτταροτοξικός για τα κύτταρα του πνεύμονα, δηλαδή τα σκοτώνει. Αυτά τα μεταλλικά νανοσωματίδια μπορούν να δημιουργήσουν εναποθέσεις στον πνεύμονα (κυψελιδικοί σάκοι), που προκαλούν τοξικότητα και επίσης μπορούν να εισχωρήσουν στην κυκλοφορία του αίματος».
Αλλά για σταθείτε λίγο, έχει κι άλλο. Η γεύση που είναι από τα μεγαλύτερα εμπορικά ατού του ηλεκτρονικού τσιγάρου, μπορεί να σπέρνει τον όλεθρο στο σώμα μας:
«Υπάρχει μία τεράστια βιομηχανία που παράγει γεύσεις και μιλάμε για χημικά που είναι αρκετά ασφαλή όταν τρώγονται και εκτίθενται στην πεπτική οδό, αλλά με τους πνεύμονες τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά», λέει ο δρ Ρόμπερτ Τζάκλερ, καθηγητής ωτορινολαρυγγολογίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, «Γνωρίζουμε πως σε συγκεκριμένες βιομηχανικές συνθήκες οπού παράγονται, είναι αρκετά επικίνδυνες αν εισπνευστούν».
Άτμισμα από μικρή ηλικία
Αλλά οι άγνωστοι κίνδυνοι που κρύβονται για την υγεία, δεν είναι ο μόνος λόγος που ο δρ Τζάκλερ προβληματίζεται με τις γεύσεις του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Ο άλλος λόγος είναι ότι κατανοεί πως ο μερικός σκοπός της καπνοβιομηχανίας όσον αφορά στην προώθηση ιδιαίτερων γεύσεων, είναι η προσέλκυση νεαρών ανθρώπων. Η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου αυξάνεται τα τελευταία 5 χρόνια και οι γεύσεις παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό, με μία έρευνα του 2016 να αποκαλύπτει πως μερικοί έφηβοι πιστεύουν ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο με γεύσεις φρούτων είναι λιγότερο επιβλαβές από αυτό με γεύση καπνού:
«Η καπνοβιομηχανία θέλει ο κόσμος να ξεκινά το κάπνισμα από μικρή ηλικία και ξέρει ότι αυτό που τον προσελκύει είναι οι γλυκές και οι φρουτώδεις γεύσεις. Αν η μόνη διαθέσιμη γεύση ήταν ο καπνός, που είναι άλλωστε πικρός, θα ήταν απωθητικό», λέει ο Τζάκλερ.
Οι έρευνες δείχνουν πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο μπορεί να λειτουργήσει σαν ενδιάμεσος σταθμός προς το πραγματικό τσιγάρο
Με μία καινούργια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Canadian Medical Association Journal (Περιοδικό της Καναδικής Ιατρικής) να ανακαλύπτει πως τα παιδιά που ξεκινάνε το άτμισμα, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να ξεκινήσουν να κάνουν κανονικά τσιγάρα τον επόμενο χρόνο.
Η οργάνωση American Lung Association (ALA) που ασχολείται με την υγεία των πνευμόνων, παρακολουθεί στενά την τάση των εφήβων προς το άτμισμα και έχει ξεκινήσει εκστρατεία για να περάσουν στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, οι ίδιες ομοσπονδιακές ρυθμίσεις που ισχύουν στα κανονικά τσιγάρα.
«Προσπαθούμε σκληρά να ωθήσουμε τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) να θεσπίσει ρυθμίσεις για το άτμισμα», λέει ο Νόρμαν Έντελμαν, ανώτερος επιστημονικός σύμβουλος της οργάνωσης ALA: «Αυτή τη στιγμή, είναι θέμα κατά τόπου αρμοδιότητας».
Πιο υγιεινοί τρόποι να κόψετε το κάπνισμα
Το γεγονός πως ίσως χρειαστεί να διδάξουμε στους έφηβους πώς να κόψουν ή να μην ξεκινήσουν το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί ειρωνεία, αν σκεφτούμε ότι αρχικά, η κεντρική ιδέα προώθησης του ηλεκτρονικού τσιγάρου ήταν η προσέλκυση ατόμων που προσπαθούσαν να κόψουν το κανονικό κάπνισμα:
«Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δημιουργήθηκε για να βοηθήσει τον κόσμο να κόψει το κάπνισμα», λέει ο Βι Τζέι Σλέιτ, συγγραφέας του βιβλίου How to win at quitting smoking, ένα βιβλίο που μιλάει για το πώς να κόψετε το κάπνισμα. Ο ίδιος, παρατήρησε πως το ηλεκτρονικό τσιγάρο έγινε δημοφιλές στους καπνιστές γιατί, «είναι πιο κοντινό στο κάπνισμα από κάθε άλλο φαρμακευτικό προϊόν νικοτίνης και έχει την ίδια συμπεριφορά».
Επίσης, αποτελεί ειρωνεία πως η νικοτίνη στην οποία και εθιζόμαστε, είτε μιλάμε για ηλεκτρονικό είτε για κανονικό τσιγάρο, δεν είναι το πιο βλαβερό συστατικό του τσιγάρου. Τη ζημιά την προκαλεί το όλο πακέτο: Οι χημικές ουσίες, η θέρμανση, η αίσθηση στον λαιμό κλπ. Για αυτό και οι γιατροί μπορεί να προτείνουν τσίχλες ή έμπλαστρα νικοτίνης σε άτομα που προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα. Σίγουρα η νικοτίνη δεν κάνει καλό στην υγεία και μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες , αλλά αν χρησιμοποιείται με υπευθυνότητα, σε μικρές δόσεις και για μικρό χρονικό διάστημα, δεν είναι θανατηφόρα.
«Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε θεραπεία με υποκατάστατα νικοτίνης, καθώς η νικοτίνη δεν είναι ιδιαιτέρως θανατηφόρα σε υπολογισμένες και ελεγχόμενες δόσεις», λέει ο δρ Ρούτλαντ, σημειώνοντας πως κάποια φάρμακα όπως η βουπροπιόνη και η Βαρενικλίνη, μπορούν να φανούν χρήσιμα.
