Η Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς
Η γυναικεία Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς είναι Ορθόδοξο Ελληνικό μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και βρίσκεται στον Νομό Ηλείας, στην Τοπική Κοινότητα Σκαφιδιάς, στα 12 χλμ. έξω από την πόλη του Πύργου.
Το μοναστήρι της Παναγίας της Σκαφιδιώτισσας ή Σκαφιδιάς, από την οποία πήρε το όνομα, χτίστηκε περίπου τον 10ο με 12ο αιώνα μ.Χ. δίπλα από τα καταγάλανα νερά του Ιονίου, στις εκβολές του ποταμού Ιάρδανου.
Έκθαμβος θα μείνει ο επισκέπτης αντικρίζοντας από μακριά το μεσαιωνικό φρούριο που το περιστοιχίζει.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς είναι η παλαιότερη της Ηλείας, καθώς η ύπαρξή της ανάγεται τουλάχιστον στον 12ο αιώνα. Στη μακραίωνη ιστορία της γνώρισε περιόδους ακμής αλλά και πολλές καταστροφές. Στα χρόνια της Α΄ Τουρκοκρατίας ερημώθηκε και οι μοναχοί της κατέφυγαν στη Ζάκυνθο, ενώ στην περίοδο της Ενετοκρατίας (τέλη 17ου – αρχές 18ου αιώνα) έγινε μετόχι της Μονής Στροφάδων της Ζακύνθου και ανακαινίσθηκε. Στην περίοδο της Β΄ Τουρκοκρατίας και της ελληνικής επανάστασης, στην οποία συμμετείχε ενεργά, πυρπολήθηκε δύο φορές. Το 1886 κατέρρευσε από σεισμό και το 1943-1944 καταστράφηκε από γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα.
Το συγκρότημα από μακριά θυμίζει μεσαιωνικό φρούριο, αν και η σημερινή μορφή του είναι αλλοιωμένη λόγω των επισκευών και μετατροπών που έχει υποστεί. Κυρίαρχη θέση έχει το μοναδικό τετράπλευρο διώροφο κτήριο στο κέντρο της δυτικής πλευράς, με τους τέσσερις κυλινδρικούς προμαχώνες στις γωνίες.
Κτίστηκε ίσως στην περίοδο της Ενετοκρατίας, όπως δείχνει η δυτικότροπη αρχιτεκτονική του, και στέγαζε το ηγουμενείο και το θησαυροφυλάκιο της μονής, ενώ χρησίμευε ως καταφύγιο των μοναχών σε περίπτωση κινδύνου.
Το καθολικό κτίστηκε τον 12ο αιώνα και αρχικά ήταν σταυροειδής τρουλαίος ναός, από τον οποίο διατηρούνται μόνο τμήματα της πλινθοπερίκλειστης τοιχοποιίας στην αντολική πλευρά. Το 1887, μετά την καταστροφή του, μετατράπηκε σε μονόχωρη βασιλική με νάρθηκα και προστώο. Στον νάρθηκά του σώζονται τοιχογραφίες λαϊκής τεχνοτροπίας, που χρονολογούνται στο 1710.
Η γυναικεία Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς εκτός από την αξιόλογη αρχιτεκτονική του έχει και πολλούς θρησκευτικούς και ιστορικούς θησαυρούς όπως: Ιερά σκεύη, άμφια, λειψανοθήκες, στολές, όπλα, εικόνες, νομίσματα, αναθήματα και το λάβαρο της Μονής από χειροκέντητη εικόνα με αφιέρωση στην Παναγία.
Σημαντικό είναι το αρχείο της Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς και η βιβλιοθήκη με πολλά χειρόγραφα βιβλία, που αναφέρονται σε λειτουργικά, μουσικά, αγιογραφικά και άλλα θέματα, αλλά και στην ιστορία της Μονής και τη συμμετοχή της στην Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Η γυναικεία Ιερά Μονή Παναγίας Σκαφιδιάς εορτάζει στις 15 Αυγούστου.
Πληροφορίες
Διεύθυνση:
Σκαφιδιά, Τ.Κ. 27100
Χρονολόγηση:
12ος αιώνας
Περίοδος:
Βυζαντινή
Πανηγυρίζει:
15 Αυγούστου
Ιερά Μητρόπολη:
Ηλείας και Ωλένης
Φορέας προστασίας:
ΕΦΑ Ηλείας
Πρόσβαση:
Ι.Χ. Αυτοκίνητο. Από την Ε.Ο. Πύργου Πατρών στρίβουμε δεξιά στην διασταύρωση Λαστεΐκων προς Αγ. Ιωάννη. Στη συνέχεια ακολουθούμε το δρόμο προς Σκουροχώρι. Εκεί συναντούμε διασταύρωση προς Σκαφιδιά. Στο ύψος του χωριού, δεξιά, βρίσκεται το μοναστήρι.
Στάθμευση:
Προβλέπεται χώρος
