Συνέντευξη με την Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου: «Δεν είναι η αναπηρία που δημιουργεί προβλήματα, αλλά η κοινωνία που θέτει εμπόδια»

 

 

Η Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου: πρόεδρος του Δ/Σ της Σχολής Σκύλων-Οδηγών «Λάρα» ανοίγει την ψυχή της  στο greekaffair.gr και στον Κυριάκο Τσικορδάνο σε μια συνέντευξη εφ΄ όλης της ύλης – «Δεν είναι η αναπηρία που δημιουργεί προβλήματα, αλλά η κοινωνία που θέτει εμπόδια»

 

Η Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου έχασε την όρασή της λίγες ημέρες  μετά την γέννησή της από ιατρικό λάθος στη θερμοκοιτίδα από (κακή παροχή οξυγόνου). Έχει αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας. Όμως, είχε την ευλογία  να μεγαλώσει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που την ενθάρρυνε και την έκανε να πιστέψει την ίδια, ενώ με προσπάθεια κατάφερε να σπουδάσει, και στην συνέχεια να εργαστεί και  να γίνει αυτόνομη.  Η Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου μετα από όλα αυτά  αποδέχθηκε τη βλάβη της, απόκτησε ψυχική ανθεκτικότητα, κάτι που υπήρξε καθοριστικός παράγοντας στη ζωή της, προκειμένου να ακολουθήσει έναν εντυπωσιακό δρόμο μόρφωσης, ακτιβισμού και προσφοράς -στον άνθρωπο και τα ζώα.

Σήμερα είναι Πρόεδρος του Δ/Σ της Σχολής Σκύλων-Οδηγών «Λάρα» ενώ συγχρόνως εργάζεται ως ψυχολόγος στο νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία».

Πάμε όμως να γνωρίσουμε καλύτερα την  Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου

 

Κυρία Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου έχουμε άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα; Και εάν ναι, που είναι;

 

Τα άτομα με αισθητηριακή βλάβη και ειδικότερα με βλάβη στην όραση είναι τουλάχιστον 16.000. Γενικά τα άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) στη χώρα μας δυστυχώς δεν ξέρουμε ακριβώς πόσα είναι γιατί δεν υπάρχει σχετική ερώτηση κατά την απογραφή του πληθυσμού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, μιλάμε για το 10% του πληθυσμού, δηλαδή περίπου 1 εκατομμύριο ανθρώπους που παρουσιάζουν κάποια μορφή αναπηρίας. Η ορατότητά τους δεν είναι μεγάλη, δεν τους βλέπουμε δηλαδή συχνά, γιατί χρειάζονται ακόμη πολλές βελτιώσεις και προσαρμογές στα κτίρια, τους δρόμους, τις υπηρεσίες, ευκαιρίες στον επαγγελματικό τομέα, ώστε οι ανάπηροι και οι ανάπηρες να μπορούν να κυκλοφορήσουν έξω και να νιώθουν αυτόνομοι. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, η ορατότητα και η εξωστρέφεια των αναπήρων έχει αυξηθεί, χάρη στη μεγαλύτερη ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό και τα κοινά. Σε αυτό το κομμάτι έχει συμβάλει και η Σχολή Λάρα με την προσπάθεια που κάνουμε από το 2008, τόσο στην παροχή υπηρεσιών προς τους τυφλούς και τις τυφλές όσο και με τις συνεχείς δράσεις και την ενημέρωση του κοινού για την αναπηρία και την προσβασιμότητα.

 

Μιλήστε μας για εσάς. Πώς προέκυψε η βλάβη στην όρασή σας;

 

Είμαι σχεδόν εκ γενετής τυφλή, τυφλώθηκα τις πρώτες μέρες της ζωής μου από ιατρικό λάθος στη θερμοκοιτίδα (κακή παροχή οξυγόνου). Έχω αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας. Όμως, είχα την τύχη να μεγαλώσω σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που με ενθάρρυνε να πιστέψω σε εμένα, να εκπαιδευτώ, να σπουδάσω, να εργαστώ, να αυτονομηθώ, να αποδεχτώ τη βλάβη μου, να αποκτήσω ψυχική ανθεκτικότητα. Σήμερα εργάζομαι ως ψυχολόγος στο νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία».

 

Όσον αφορά τη βλάβη στην όρασή σας, πότε ξεκινήσατε να συνειδητοποιείτε και να αποδέχεστε τη διαφορετικότητά σας;

Από όσο θυμάμαι, είχα συνειδητοποιήσει και αποδεχτεί τη διαφορετικότητά μου από παιδί. Τα άλλα παιδιά μου έλεγαν «κοιτάς στραβά» και δεν καταλάβαινα γιατί μου το έλεγαν, το θεωρούσα φυσιολογικό. Καμιά φορά σκεφτόμουν πώς θα ήταν να βλέπω και από τα δύο μάτια-γιατί έχω εικόνα, έστω και μειωμένη και διαστρεβλωμένη, από το ένα-αλλά κατά βάθος είχα αποδεχτεί ότι έτσι είναι η πραγματικότητά μου. Οι σπουδές στην ψυχολογία με βοήθησαν να μην κάνω πια τέτοιες σκέψεις

 

Ένα άτομο με αναπηρία πιθανόν να έχει αντιμετωπίσει σημαντικές ρατσιστικές διακρίσεις. Τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό στο χαρακτήρα και στην προσωπικότητά του και πόσο μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση του;

Ως τυφλή, επιστήμονας, γυναίκα και χειρίστρια σκύλου οδηγού έχω υποστεί διακρίσεις. Θυμάμαι τα πρώτα χρόνια που ο θεσμός των σκύλων οδηγών δεν ήταν γνωστός, ένας οδηγός λεωφορείου είχε καλέσει την αστυνομία επειδή μου έλεγε να κατέβω από το λεωφορείο με τον σκύλο μου κι εγώ δεν έφευγα. Δυστυχώς αυτές οι διακρίσεις συνεχίζονται ακόμη με τυφλούς που έχουν σκύλο οδηγό, έστω και σπανιότερα, καθώς δεν τους δέχονται παντού, παραβαίνοντας το νόμο. Επιπλέον, οι διακρίσεις με τους ανάπηρους είναι κατάφωρες στο χώρο εργασίας, γι’ αυτό τα ποσοστά ανεργίας στους ανάπηρους 25-29 ετών αγγίζουν το 60%.

Πιστεύετε ότι ο κόσμος έχει φτιάξει πόλεις κομμένες και ραμμένες στις δυνατότητές του, αγνοώντας πως οι άνθρωποι με αναπηρία έχουν και αυτοί δικαιώματα;

Οι πόλεις έχουν φτιαχτεί από μη ανάπηρους, με μία εντελώς αναχρονιστική και άναρχη λογική. Έτσι, έχουμε πόλεις που ευνοούν τη διάκριση και όχι την συμπερίληψη! Βλέπουμε τη λογική του διαχωρισμού να επικρατεί παντού: στα κτίρια χωρίς ράμπες και ευρύχωρα ασανσέρ, στις ταινίες χωρίς ακουστική περιγραφή για τυφλούς και διερμηνεία νοηματικής για κωφούς, στους χώρους πολιτισμού όπου δεν υπάρχει πρόσβαση στα εκθέματα, στα σχολεία όπου δεν υπάρχουν οι απαραίτητες προσαρμογές και ούτω καθεξής. Είναι σημαντικό που βλέπουμε πρωτοβουλίες για προσβάσιμες πόλεις, συμπεριληπτική εκπαίδευση, περισσότερα προσβάσιμα μουσεία, αλλά είναι ανεπαρκές. Πρόκειται για πράγματα που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα και να αποτελούν τον κανόνα και όχι φωτεινές εξαιρέσεις σε αυτόν.

Πόσο εύκολο είναι για κάποιον ανάπηρο να κινείται στα πεζοδρόμια της Αθήνας, ειδικά για κάποιον που είναι και τυφλός;

Μια απορία που έχω ακούσει από τυφλούς τουρίστες στην Αθήνα, είναι αν τελικά τους δρόμους τους έχουμε για να περπατάμε. Στην πορεία κατανοούν γιατί επιλέγουμε να περπατάμε στην άκρη του δρόμου: διότι τα πεζοδρόμια είναι στενά, έχουν δέντρα, παρκαρισμένα αυτοκίνητα και τραπεζοκαθίσματα. Για τους κινητικά ανάπηρους το πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχουν ράμπες για αμαξίδια και τα πεζοδρόμια είναι μη προσβάσιμα και στενά. Απορούμε λοιπόν γιατί δεν βγαίνουν έξω;

Για να βάλουμε λίγο ακόμη πιο βαθιά στο κλίμα τους αναγνώστες μας θα ήθελα να μας πείτε πόσα πράγματα αλλάζουν στην καθημερινότητα ενός ατόμου με αναπηρία και πιο συγκεκριμένα ενός τυφλού;

Θα έλεγα ότι τα πράγματα αλλάζουν εντελώς στη ζωή ενός νεοτυφλοθέντα, εκείνου δηλαδή που γεννήθηκε έχοντας την όρασή του και την έχασε κάποια στιγμή στη ζωή του, είτε αιφνίδια είτε σταδιακά. Αυτοί οι άνθρωποι βιώνουν μεγάλες αλλαγές και πρέπει να έχουν πολύ υποστηρικτικό περιβάλλον δίπλα τους. Οι αλλαγές που βιώνουν στην ψυχολογία τους είναι έντονες, γιατί πρέπει αρχικά να αποδεχτούν το γεγονός αυτό. Η αποδοχή, η ψυχολογική υποστήριξη, τα μαθήματα κινητικότητας-προσανατολισμού με λευκό μπαστούνι, τα μαθήματα ανεξάρτητης διαβίωσης είναι σύμμαχοι στην προσπάθειά τους να ξανακερδίσουν τη ζωή τους και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Κυρία Γκέρτσου, στη ζωή σας καταφέρατε αρκετά σημαντικά πράγματα. Πρώτον, σπουδάσατε ψυχολογία και δεύτερον, είστε συνιδρύτρια και Πρόεδρος στη Σχολή Σκύλων Οδηγών τυφλών «Λάρα». Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με το πρώτο και θα σας ρωτήσω που βρήκατε τι δύναμη και το θάρρος να σπουδάσετε ψυχολογία και γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο επάγγελμα;

Η δική μου επιθυμία ήταν να γίνω επιστήμονας, μου άρεσαν τα μαθηματικά και η ρεαλιστική σκέψη, αλλά επειδή έχω βλάβη στην όραση δεν με δέχονταν τότε σε δέσμες με επιστημονικά πεδία. Με κατηύθυναν στην 3η δέσμη και επέλεξα την ψυχολογία επειδή μου φαινόταν πιο επιστημονικός κλάδος. Επίσης ανέκαθεν είχα την αίσθηση πως μπορώ να κατανοήσω τους ανθρώπους και ήθελα να βοηθάω και να είμαι στην πρώτη γραμμή.

Για την Ιωάννα-Μαρία Γκέρτσου τι σημαίνει η λέξη άτομο με αναπηρία – τυφλός. Πώς το αποκωδικοποιείτε;

Οι λέξεις ανάπηρος, τυφλός, άνθρωπος με οπτική ή αισθητηριακή/κινητική αναπηρία/βλάβη είναι όροι χωρίς αρνητικό πρόσημο. Η μεγαλύτερη πρόοδος είναι η νοηματοδότησή τους σήμερα. Στο  παρελθόν ο όρος ανάπηρος ερμηνευόταν σύμφωνα με το ιατρικό μοντέλο: έχεις αναπηρία και αυτό σου δημιουργεί πρόβλημα στη ζωή σου, δεν μπορείς να καταφέρεις κάτι εξαιτίας της αναπηρίας σου! Σήμερα έχουμε φύγει από τέτοιες ερμηνείες χάρη στο κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας: Δεν είναι η αναπηρία που δημιουργεί προβλήματα, αλλά η κοινωνία που θέτει εμπόδια στις υποδομές, στην άνιση αντιμετώπιση στην εργασία, στην έλλειψη προσαρμογών! Για να το πω πολύ απλά, η λύση δεν είναι να κανονικοποιήσουμε έναν ανάπηρο και να μοιάζει με τους άλλους, η λύση είναι να προσαρμόζουμε τις συνθήκες για να εργαστεί, να σπουδάσει, να κυκλοφορήσει, να συμμετέχει παντού. Με αυτό το μοντέλο κινούμαι και βαδίζω μπροστά και με αυτό πρέπει να ερμηνεύουμε τα πράγματα.

Οι σπουδές στην ψυχολογία πόσο σας βοήθησαν να πάτε παρακάτω αλλά και  προσωπικά;

Η εκπαίδευσή μου στην ψυχολογία είναι μια δια βίου διαδικασία, γιατί διαρκώς μαθαίνω, είμαι θεραπευόμενη και θεραπεύτρια. Η ψυχολογία με έχει βοηθήσει να μάθω περισσότερο τον εαυτό μου, να δουλέψω τις αδυναμίες μου και να κατανοήσω τους άλλους. Δεν είναι πάντα εύκολο φυσικά, γιατί ο ψυχολόγος δεν είναι ένας μικρός θεός.

 

Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η οικογένεια στη ζωή και στην κάθε προσπάθεια που θα κάνει ένα άτομο με αναπηρία;

Η οικογένεια παίζει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός τυφλού παιδιού και στην εξέλιξή του. Αν οι γονείς δεν κινηθούν εγκαίρως να παρέχουν στο τυφλό παιδί τους εκπαίδευση και ερεθίσματα και αν δεν εκπαιδευτούν κι εκείνοι, το παιδί θα αναπτυχθεί με αργούς ρυθμούς. Το κλειδί είναι η αποδοχή από την πλευρά τους. Είναι σημαντικό να αναζητήσουν συμβουλευτική και υποστήριξη από ειδικούς, ώστε να μάθουν πώς θα συμπεριφερθούν υποστηρικτικά και εκείνοι και πώς θα το βοηθήσουν να έχει αυτοεκτίμηση, ώστε να ανεξαρτητοποιηθεί. Στην περίπτωση ενός νεοτυφλοθέντα, η οικογένεια είναι εκείνη που πρέπει να ενθαρρύνει το μέλος της να προσαρμοστεί στη νέα του ζωή και να το αγκαλιάσει.

Τι ήταν αυτό που αποτέλεσε το έναυσμα για τη δημιουργία της Σχολής Σκύλων-Οδηγών Τυφλών;

Το έναυσμα ήταν ο πρώτος δικός μου σκύλος οδηγός, η Λάρα! Απέκτησα το πρώτο μου λαμπραντόρ στο εξωτερικό, χάρη σε μια δωρεά. Επισκέφτηκα το μέρος όπου εκπαιδεύτηκε και στο τέλος εκπαιδεύτηκα κι εγώ μαζί της. Η πρώτη μου σκέψη όταν είδα πόσο πολύ με βοηθάει, ήταν να γίνει και στην Ελλάδα μια σχολή σκύλων οδηγών που θα προσφέρει μια τέτοια υπηρεσία δωρεάν. Όπως ωφελήθηκα κι εγώ, ήθελα να ωφεληθούν και άλλοι. Έτσι, γεννήθηκε από μια παρέα 3 φίλων τον Ιούλιο του 2008 η πρώτη σχολή σκύλων οδηγών τυφλών στην Ελλάδα.

Ποιες είναι οι υπηρεσίες που προσφέρει σήμερα η Σχολή Σκύλων-Οδηγών Τυφλών Λάρα;

Το βασικό πρόγραμμα που έχουμε από την ίδρυση της σχολής το 2008 είναι η εκπαίδευση σκύλων οδηγών του οποίους προσφέρουμε δωρεάν σε τυφλούς που κάνουν αίτηση σε εμάς και γνωρίζουν κινητικότητα-προσανατολισμό με λευκό μπαστούνι. Ένα άλλο πρόγραμμα που ξεκινήσαμε το 2022 και θέλουμε να συνεχίσουμε είναι η εκπαίδευση τυφλών στο χειρισμό λευκού μπαστουνιού. Δυστυχώς στα χωριά και τα νησιά δεν υπάρχουν εκπαιδευτές κινητικότητας-προσανατολισμού με λευκό μπαστούνι. Οι 9 που εργάζονται στη χώρα μας, είναι συγκεντρωμένοι μόνο σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Καβάλα. Εμείς προσφέρουμε δωρεάν στους τυφλούς την υπηρεσία αυτή σε συνεργασία με μια εκπαιδεύτρια κινητικότητας και θέλουμε να πηγαίνουμε εκεί όπου η εκπαίδευση λείπει.

Υπάρχουν προβλήματα που αντιμετωπίζετε ως σχολή; Και εάν ναι, ποια είναι αυτά;

Η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς είναι η συγκέντρωση πόρων, ώστε να υλοποιούμε τις δράσεις μας. Τα προγράμματά μας τρέχουν χάρη σε δωρεές, δεν λαμβάνουμε χρήματα από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χάρη σε δωρεές ιδιωτών πληρώνουμε το προσωπικό και τα έξοδά μας. Είναι πρόκληση, λοιπόν για εμάς, να καταφέρουμε να έχουμε σταθερούς υποστηρικτές και να αυξήσουμε τους πόρους για να δώσουμε περισσότερους σκύλους οδηγούς σε τυφλούς και να μεγαλώσουμε ως οργανισμός.

 

Πόσοι είναι οι τυφλοί που διαμένουν σήμερα στην Ελλάδα και λαμβάνουν κάποιο επίδομα;

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας το 2021, τα άτομα με οπτική βλάβη που παίρνουν επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ είναι 16.300.

Ποιοι είναι οι τρόποι διαβίωσης ενός ατόμου με οπτική βλάβη;

Κάτι που ρωτάμε τους μαθητές στις επισκέψεις μας στα σχολεία είναι αν μπορεί ένας τυφλός να ζήσει μόνος του. Ξέρετε τι μας λένε τις περισσότερες φορές; «Όχι!». Λοιπόν, ένας τυφλός που γνωρίζει δεξιότητες ανεξάρτητης διαβίωσης σαφώς μπορεί να είναι αυτόνομος, μπορεί να μαγειρεύει, να κάνει δουλειές στο σπίτι, να βγαίνει έξω με φίλους. Έχουμε χειριστές σκύλων οδηγών που είναι αθλητές, φοιτητές, ένας κύριος διδάσκει μουσική, μία κυρία διδάσκει γιόγκα. Εγώ εργάζομαι και κάνω διδακτορικό. Προϋπόθεση για να αυτονομηθείς είναι να κάνεις μαθήματα ανεξάρτητης διαβίωσης αν νιώθεις ότι το χρειάζεσαι, να εξοικειωθείς με τις νέες τεχνολογίες, να μάθεις κινητικότητα-προσανατολισμό και να είσαι με ανθρώπους που σε αγαπάνε και σε ενθαρρύνουν να ανοίξεις τα φτερά σου. Επίσης είναι σημαντική και η αναζήτηση ψυχολογικής υποστήριξης, εφόσον χρειάζεται.

 

Οι Έλληνες έχουν παιδεία και αντίληψη απέναντι στο θέμα αναπηρία; Γνωρίζουν πως είναι να κινείται κάποιος με ένα μπαστούνι ή να έχει συνοδό ένα σκύλο;

Επειδή οι χειριστές σκύλων οδηγών έχουμε ορατότητα-είμαστε εξωστρεφείς, βγαίνουμε έξω κτλ.-ο κόσμος τους αναγνωρίζει πια και ξέρει το έργο τους. Ομάδες όπως οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται εκπαίδευση, γιατί το πώς θα προσαρμόσεις το μάθημά σου σε έναν τυφλό δεν είναι κάτι που οφείλει να γνωρίζει μόνο αυτός που κάνει ειδική αγωγή. Χρειάζονται εκπαίδευση οι εργαζόμενοι στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στις επιχειρήσεις.

Είμαστε προ των πυλών για το καλοκαίρι και θα ήθελα να μου πείτε τι είναι αυτό που επηρεάζει ένα άτομο με αναπηρία για το πού θα κάνει τουρισμό; Έχει εύκολη πρόσβαση παντού;

Τα άτομα με αναπηρία είναι πελάτες και έχουν τεράστια τουριστική δύναμη. Είναι κρίμα να μην το αντιλαμβάνονται αυτό όλοι οι επιχειρηματίες. Τα παράπονα που δεχόμαστε κατά καιρούς είναι από χειριστές σκύλων οδηγών που μας λένε ότι δεν τους δέχονται κάποια ξενοδοχεία, πούλμαν και ταξί με τον σκύλο οδηγό τους, ότι μπορεί να τους αρνηθούν την είσοδο  στα εστιατόρια. Σύμμαχοί μας, είναι οι φιλόξενοι εργαζόμενοι στον κλάδο του τουρισμού, που είναι θετικοί και ανοιχτοί να κάνουν προσαρμογές: να έχουν προβλέψει φυλλάδια σε γραφή braille, μενού σε QR code, να τους βάλουν σε δωμάτιο κοντά στο ασανσέρ, να τους δείξουν τη διαδρομή στο εστιατόριο, να τους συνοδεύσουν απέναντι όταν κατέβουν από το λεωφορείο κτλ. Δεν περιμένουμε τα νησιά ξαφνικά να αποκτήσουν πεζοδρόμια ή τα σοκάκια οδηγό όδευσης τυφλών, όμως είναι σημαντικό κάποιος που θα δει μόνο του έναν τυφλό, να τον-την ρωτήσει ευγενικά αν μπορεί να φανεί χρήσιμος. Μπορεί και να μην θέλει εξυπηρέτηση σε κάτι. Επίσης, αυτό που έχει σημασία είναι οι επιχειρηματίες να μας προσφέρουν υπηρεσίες που μας περιλαμβάνουν και δεν μας αποκλείουν.

 

Ένα άτομο με τύφλωση μπορεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία για να επικοινωνήσει με τους άλλους ή ακόμη και να ενημερωθεί για πράγματα που τον ή την ενδιαφέρουν;

Ειδικά οι νέοι άνθρωποι με οπτική βλάβη, είναι πολύ μπροστά στην χρήση της τεχνολογίας που σε μεγάλο βαθμό είναι προσβάσιμη. Χάρη σε εφαρμογές, οι τυφλοί μπορούμε να περιηγηθούμε στο internet, να στείλουμε και να λάβουμε ηχητικά μηνύματα, να χρησιμοποιήσουμε google maps, να σπουδάσουμε (ακούμε αρχεία σε μορφή word, pdf), να διαβάσουμε ακουστικά βιβλία. Είναι ευχής έργον αυτές τις δυνατότητες να τις αξιοποιήσουν στην εκπαίδευση, στους χώρους εστίασης (να βάλουν όλα τα μενού σε QR code), στις υπηρεσίες (να είναι όλα τα site προσβάσιμα) κ.ά.

Εάν είχατε τον πρωθυπουργό της χώρας μας απέναντί σας τι πράγματα θα του ζητούσατε να αλλάξει όσον αφορά τα άτομα με αναπηρία – τύφλωση;

Ζητάμε χρόνια περισσότερους εκπαιδευτές κινητικότητας-προσανατολισμού με λευκό μπαστούνι. Θέλουμε να αναγνωριστεί η ειδικότητα του εκπαιδευτή και ένας τυφλός να λαμβάνει τέτοια εκπαίδευση στην περιοχή, όπου μένει. Επιπλέον, θα ζητούσα το κράτος να υποστηρίζει τους οργανισμούς που εκπαιδεύουν σκύλους οδηγούς τυφλών με την παροχή εγκαταστάσεων, την ένταξη σε περιφερειακά προγράμματα, την χρηματοδότηση των σκύλων οδηγών από κρατικά κονδύλια, τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που επιτρέπει την πρόσβαση των σκύλων οδηγών παντού.

 

Κυρία Γκέρτσου σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που μου διαθέσατε, ώστε να κάνουμε αυτήν την συνέντευξη. Εγώ και οι αναγνώστες του greekaffair σας ευχόμαστε να βρίσκετε πάντα τη δύναμη να πραγματοποιείτε όλα τα όνειρα σας!

Κι εγώ σας ευχαριστώ, να είστε καλά.

 

 

Συνέντευξη Κυριάκος Τσικορδάνος