ΕΙΔΗΣΕΙΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΤΑΞΙΔΙΑ, ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Συνεντεύξεις

Συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Τριανταφυλλάκη: «Η Ανατολική Θράκη είναι ο χαμένος μας παράδεισος….»

Συνέντευξη με τον Κωνσταντίνο Τριανταφυλλάκη: «Η Ανατολική Θράκη είναι ο χαμένος μας παράδεισος….»

 

Το greekaffair και ο Κυριάκος Τσικορδάνος είχαν τη χαρά  να συνομιλήσουν με τον Κωσταντίνο Τριανταφυλλάκη, συγγραφέα, ιστορικό «παρατηρητής του καιρού των γεγονότων και της ιστορίας μας», όπως μας δήλωσε o ίδιος στη  συνέντευξη μας

 

Ο συγγραφέας,  Κωσταντίνος Τριανταφυλλάκης με τον δικό του ώριμο τρόπο, μάς συστήνεται μέσα από το νέο του ιστορικό  βιβλίο «Η Έξοδος των θρακών» ως ένας παρατηρητής της ιστορίας, των γεγονότων της Ανατολικής Θράκης που ίσως κάποιοι δεν γνωρίζουν καθόλου. Επίσης μέσα από τα γραπτά του στο «Η Έξοδος των θρακών»  μας αφήνει με ένα ιδιαίτερο τρόπο να τον πλησιάσουμε και να τον γνωρίσουμε ακόμη περισσότερο.

Με αφορμή λοιπόν αυτή την όμορφη συνέντευξη που είχαμε με τον Κωσταντίνο Τριανταφυλλάκη, μας μιλάει για την ιστορία του βιβλίου «Η Έξοδος των θρακών» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ  και μας συστήνει με κάποιον τρόπο τους ήρωες του.  Μοιράζεται μαζί μας  το πώς και το γιατί έγινε συγγραφέας, ενώ μας εκμυστηρεύεται προσωπικά του στοιχεία  που στην πορεία της ζωής του  αλλάξαν τον ίδιο  και τον χαρακτήρα του μέσα από ένα μεγάλο ταξίδι….

Πάμε όμως να γνωρίσουμε καλύτερα τον  Κωνσταντίνος Α. Τριανταφυλλάκης

Ο Κωνσταντίνος Α. Τριανταφυλλάκης γεννήθηκε στο Ασημένιο Έβρου. Τελείωσε το Γυμνάσιο Διδυμοτείχου. Το 1975 ήρθε στην Αθήνα και σπούδασε στην Πάντειο. Το 1979 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη για μεταπτυχιακές σπουδές στα Οικονομικά, στις Πολιτικές Επιστήμες (master) και στις Διεθνείς Σχέσεις (διδακτορικό). Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1990. Εργάζεται ως σύμβουλος επιχειρήσεων σε θέματα Μarketing και Επικοινωνίας.
Άλλα έργα του συγγραφέα: Αλλιώς τα είχαμε σχεδιάσει… (2012), Ημερολόγια Χαρμολύπης (2014), Μια άλλη ευκαιρία… (2017), Μικρές περιπλανήσεις στις ρωγμές του χρόνου (2019), όλα από τις εκδόσεις ΙΑΝΟS.

Κ.Τριανταφυλλάκη θα ξεκινήσουμε την συνέντευξη μας θέλοντας να σας γνωρίσουμε καλυτέρα και ξεδιπλώνοντας το νήμα της ζωή σας από την αρχή. Πείτε ποιες είναι οι ρίζες καταγωγής σας που γεννηθήκατε και πού ζήσατε την εποχή της εφηβείας σας τι θυμάστε από εκείνα τα χρόνια;

Aπάντηση: Γεννήθηκα σ’ ένα μικρό προσφυγικό χωριό στον Εβρο, το Ασημένιο, της περιφέρειας Διδυμοτείχου. Όχι μακριά από τα σύνορα. Οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας ήρθαν πρόσφυγες, το 1922, από την Ανατολική Θράκη, περνώντας τον ποταμό Εβρο, από …πέρα, όπως συνήθιζαν να λένε.            Έζησα εκεί και τα χρόνια της εφηβείας μου αποφοιτώντας από το Γυμνάσιο Διδυμοτείχου. Τι θυμάμαι από εκείνα τα χρόνια; Την ανεμελιά της νιότης, τις προσφυγικές ιστορίες που έλεγε ο παππούς μου, τα
παιχνίδια στην ύπαιθρο και τις αγροτικές εργασίες στις οποίες μπαίναμε όλοι από παιδιά. Δύσκολα χρόνια, αλλά όμορφα! Ούτε ο χρόνος, ούτε η λησμονιά μπορούν να τα σβήσουν….

 

Ποια ήταν η σχέση σας με τους γονείς σας; Και ποιο το περιβάλλον που μεγαλώσατε; 

Απάντηση: Οι γονείς μου, μεγαλώνοντας στη δίνη του πολέμου, δεν πρόλαβαν να τελειώσουν ούτε το δημοτικό. Όμως, είχαν τη σοφία των απλών ανθρώπων της υπαίθρου. Μας μεγάλωναν με πολλή αγάπη, μας δίδασκαν με τον τρόπο και το παράδειγμά τους. Η σκληρή δουλειά ήταν το παράδειγμα. Αγωνίστηκαν πολύ για να ξεφύγουμε από τη φτώχεια. Και το κατάφεραν. Ακόμα και τώρα θυμάμαι την προτροπή του πατέρα μου «προχώρα και εγώ είμαι εδώ!»

Ως παιδί ποια ήταν η σχέση σας με το σχολείο και τα γράμματα; Η
ανάγνωση βιβλίων σας άρεσε από εκείνα τα χρόνια;  

Απάντηση: Η σχέση μου με το σχολείο και τα γράμματα ήταν όπως κάθε παιδιού! Τα έβλεπα περίπου ως…καταναγκαστικά έργα! Μεγαλώνοντας, όμως, συνειδητοποίησα, κυρίως βλέποντας τους γονείς μου να
ταλαιπωρούνται τόσο πολύ με τις αγροτικές εργασίες γιατί τα χρόνια ήταν δύσκολα, ότι αν πραγματικά ήθελα να ξεφύγω από τη φτώχεια, ο μόνος δρόμος ήταν αυτό που έλεγε η μάνα μου. «Να μάθεις γράμματα και να γίνεις καλός άνθρωπος για την κοινωνία!» Η ανάγνωση βιβλίων μου άρεσε
παιδιόθεν και μου άρεσε πολύ! Όπως και ν΄ ακούω ραδιόφωνο! Τα βιβλία καιτα τραγούδια ξεκλείδωναν τη φαντασία μου! Αισθανόμουν ότι μου άνοιγαν το δρόμο για τα ονειρικά ταξίδια του μέλλοντος!

Ως νεαρός έφηβος τι ήταν αυτό που σας συνάρπαζε πάρα πολύ
την εποχή εκείνη;

Απάντηση: Στο Δημοτικό αδυναμία μου ήταν η ιστορία και η…αστρονομία! Θυμάμαι, κάθε βράδυ το ραδιόφωνο είχε μια εκπομπή για το διάστημα και ο παρουσιαστής είχε μια επιβλητική φωνή λές και ερχόταν από το υπερπέραν!
Είχα μάθει τα πάντα για το διάστημα! Τόσο που έλεγα πως θα γίνω….αστρονόμος, αλλά τζίφος! Μετά με παρέσυραν άλλα ποτάμια! Στο Γυμνάσιο ανακάλυψα τα αρχαία! Ε, αυτό ήταν από τότε παραμένω μαθητής
της αρχαίας ελληνικής γραμματείας…

Το 1979  πήρατε μια μεγάλη απόφαση να φύγετε από την αγαπημένη  πατρίδα σας την Ελλάδα και να κάνετε ένα μεγάλο ταξίδι στη Νέα Υόρκη για μεταπτυχιακές σπουδές στα Οικονομικά, τις Πολιτικές Επιστήμες (master) και τις Διεθνείς Σχέσεις (διδακτορικό). Αυτό το ταξίδι πόσο άλλαξε το
Κωνσταντίνο Τριανταφυλλάκη ως προσωπικότητα, αλλά και τα επαγγελματικά  θέλω του; 

Απάντηση: Το ταξίδι στην Αμερική το σχεδίαζα από μικρός! Την πρώτη φορά που είπα ότι θα πάω στην Αμερική ήταν όταν ένα βράδυ του Ιουλίου μαζί με τους φίλους μου στο χωριό, είχαμε πάει στ’ αλώνια, ξαπλώσαμε σε κάτι δεμάτια στάρι και ακούγαμε την προσελήνωση του «Απόλλων 11» στη «Θάλασσα της ηρεμίας». Τότε είπα, όταν μεγαλώσω, θα πάω στην Αμερική!

Και ευχαριστώ το θεό που μ΄ αξίωσε να ζήσω αυτήν την μοναδική εμπειρία. Η Αμερική ήταν και παραμένει μια μαγική χώρα, με τεράστιες ευκαιρίες. Πρόκληση για όσους ενδιαφέρονται για τις προκλήσεις. Αρκεί να το ποθείς και να το θέλεις πολύ. Ολoς περιέργως, ούτε μια στιγμή αισθάνθηκα ξένος, αντιθέτως βρήκα ανθρώπους πρόθυμους να με βοηθήσουν. Προφανώς και η Αμερική σ’ αλλάζει. Στη Νέα Υόρκη πήγα 23 ετών; Είναι δυνατόν να μην άλλαζα; Και ως προσωπικότητα με διαμόρφωσε, αλλά κυρίως καθόρισε την επαγγελματική μου διαδρομή με αρχές και αξίες που αντέχουν στο χρόνο.
Είμαι ευγνώμων για την εμπειρία της Αμερικής. Είναι ό,τι καλύτερο μου έχει
συμβεί!

Κ. Τριανταφυλλάκη είστε ένας άνθρωπος των οικονομικών και όχι
μονό η συγγραφή πως προέκυψε και πόσα χρόνια είστε συγγραφέας; 

Απάντηση: Κατ’ αρχάς δεν είμαι συγγραφέας, όσο και αν αυτό σας ακούγεται παράξενο. Εχω, βέβαια, γράψει πέντε βιβλία, αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Όταν λέω ότι δεν είμαι συγγραφέας εννοώ ότι δεν γράφω για επαγγελματικούς λόγους. Δε λέω, για παράδειγμα, θα καθίσω τώρα να γράψω ένα βιβλίο. Δεν
λειτουργώ έτσι. Είμαι ένας απλώς παρατηρητής του καιρού μου. Πάντα ήμουν. Μου άρεσε και μου αρέσει να παρατηρώ τον κόσμο, ειδικά τη φύση. Από μια μικρή πεταλούδα, έναν σκαντζοχοιράκο που έχω στ’ αμπέλι μου, μέχρι να μιλάω με τα κλήματα μου. Ξέρεις, απαντάνε κι αυτά, όταν τους μιλάς,
με τον τρόπο τους! Γράφω μόνον όταν υπάρχει θέμα που μ΄ ενδιαφέρει! Ο πρώτος που πίστεψε ότι μπορούσα να γράψω ένα βιβλίο και με παρακίνησε ήταν ο Φρέντυ Γερμανός στο μακρυνό 1989! Όμως, τότε ήμουν 33 ετών, είχα άλλες προτεραιότητες και το γράψιμο ενός βιβλίου μου φαίνονταν από
δύσκολο έως ακατόρθωτο! Πολλά χρόνια αργότερα, όταν επιτέλους έγραψα το πρώτο μου βιβλίο, το «Αλλιώς τα είχαμε σχεδιάσει», «έφαγα» μια τόσο γερή κρυάδα από τους γνωστούς εκδοτικούς οίκους που με απέρριπταν …κατά ριπάς, που είπα πως δεν είναι γραφτό να γίνει!  Και εκεί που είχα συμφιλιωθεί με την ιδέα της…ήττας βρέθηκαν ξαφνικά στο δρόμο μου ο Ποιητής Δημήτρης Ιατρόπουλος, ο Ρένος Χαραλαμπίδης και ο Εκδότης του ΙΑΝΟΥ Νίκος Καρατζάς, που πίστεψαν στο βιβλίο και έτσι, το 2012, άρχισε αυτό το ονειρεμένο ταξίδι…

 Τι σημαίνει για  τον Κωνσταντίνο Τριανταφυλλάκη  η συγγραφή;

Απάντηση: Η συγγραφή είναι ανάσες ζωής. Είναι το καταφύγιο μου, η διέξοδός μου στα δύσκολα. Είναι η φροντίδα της ψυχής μου! Όταν γράφω διαλέγομαι με τον εαυτό μου και ως ταξιδευτής του κόσμου σημειώνω και καταγράφω τις εντυπώσεις μου, τις σκέψεις μου. Και πάντα μου δίνει χαρά μεγάλη όταν μπορεί να βρεθούν και κάποιοι άλλοι που, έχοντας διαβάσει το βιβλίο, έρχονται να μου πού ότι κάτι βρήκαν στο βιβλίο και το ένοιωσαν ως δικό τους.

Τον άνθρωπο Κωνσταντίνο Τριανταφυλλάκη τι ήταν αυτό που τον οδήγησε να συγγράψει ένα βιβλίο με ιστορικό πρόσημο;

Απάντηση: Ο άνθρωπος Τριανταφυλλάκης «έγραφε» αυτό το βιβλίο από τα παιδικά του χρόνια. Τότε, τα μακριά βράδια του Χειμώνα, όταν με τη φωτιά να τριζοβολά στη σόμπα και το χιόνι να σκεπάζει τα πάντα, άκουγα τον παππού μου Αναστάση να μου λέει ιστορίες, σαν παραμύθια μου φαίνονταν τότε, για
την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Αυτό το βιβλίο είναι ένα από καιρού αναμενόμενο χρέος προς τον παππού μου Αναστάση και τη γιαγιά μου Ευπραξία. Για αυτούς το έγραψα. Και τις γιαγιάδες και τους παππούδες όλων ημών των Θρακών, που ξεριζώθηκαν με βίαιο τρόπο από τις πατρογονικές τους εστίες.

 Το νέο σας ιστορικό μυθιστόρημα έχει το τίτλο  «Η έξοδος των Θρακών» από την εκδόσεις ΙΑΝΟΣ είναι ένα βιβλίο που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα. Πόσο επηρεαστήκατε συναισθηματικά όταν ξεκινήσατε, να αποδώσετε συγγραφικά τα γεγονότα επάνω σε μια λευκή κόλλα χαρτιού;

Απάντηση: Πολύ! Χρόνια πολλά πάλευα με τους δαίμονές μου. Δεν ήταν εύκολο να διαχειριστώ συναισθηματικά, αλλά και συγγραφικά όλο αυτό το ιστορικό υλικό που συγκέντρωσα. Μετά από κάθε μου ταξίδι στην Ανατολική Θράκη, όπου περπατούσα στα ίδια μέρη που έζησε ο παππούς και η γιαγιά μου, ήταν σαν ν’ άκουγα τις φωνές τους.

Και τις φωνές των άλλων που ακόμα «κοιμούνται» εκεί, πέρα. Η Ανατολική Θράκη είναι για εμάς ο χαμένος μας παράδεισος. Είναι μια πληγή που δεν θα κλείσει ποτέ.

Ποιο είναι το ιστορικό πλαίσιο γύρω από το νέο σας βιβλίο «Η έξοδος των Θρακών»  και ποια τα γεγονότα που πλαισιώνουν το ιστορικό σας μυθιστόρημά;

Απάντηση: Το βιβλίο εκτείνεται και φιλοδοξεί να καλύψει μια μεγάλη ιστορική περίοδο, από το 1890 μέχρι και τον Οκτώβριο του 1922, που ολοκληρώθηκε η δεύτερη βίαιη έξοδος των Θρακών από τις πατρογονικές τους εστίες. Είχε προηγηθεί η πρώτη, το «Μαύρο Πάσχα των Θρακών», το 1914. Ολο αυτό το διάστημα οι Θρακιώτες βίωσαν επανειλημμένες κατοχές από Τούρκους, Ρώσους, Βουλγάρους και ξανά Τούρκους. Υπέστησαν τόσα δεινά, που δεν τα βάζει ανθρώπου νούς.

Ξεριζώθηκαν, επανήλθαν, ανασυγκροτήθηκαν και με την ενσωμάτωσή τους στη μητέρα πατρίδα το 1920, νόμισαν ότι μετά από έξι αιώνες δουλείας, τα βάσανά τους τελείωσαν. Όμως, η χαρά τους αποδείχθηκε
πρόσκαιρη. Κράτησε μόλις δυο χρόνια. Με την κατάρρευση του μετώπου στη Μικρά Ασία, η Ανατολική Θράκη δόθηκε ως δώρο στον Κεμάλ από τους «συμμάχους» μας, για να κερδίσουν την ευμένειά του. Και η Ελλάδα διαβρωμένη από τον εθνικό διχασμό και τσακισμένη από την καταστροφή στη Μικρά Ασία, παρέδωσε την Ανατολική Θράκη, χωρίς να ρίξουμε ούτε μια σφαίρα…

Αυτό ήταν το παράπονο του παππού μου, μέχρι που πέθανε…Ότι τους διέταξαν να φύγουν χωρίς να τους επιτρέψουν να αγωνιστούν για τα σπίτια τους…Ασήκωτο να ζείς με τέτοιο βάρος..

φωτο Βασιλική Διαμαντή

Τι είδους έρευνα πραγματοποιήσατε για να συμπληρώσετε τα στοιχεία που θέλετε και να συγγράψετε, το βιβλίο «Η έξοδος των Θρακών», εννοώ στο διαδίκτυο, σε βιβλιοθήκες σε ιστορικά αρχεία, ή σε εφημερίδες και πόσο χρόνο χρειάστηκε να ξοδέψετε  προκειμένου να ολοκληρώσετε τη συγγραφή του βιβλίου;

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Όπως προείπα το βιβλίο αυτό το «έγραφα» από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Το αρχικό υλικό, το έναυσμα, ήταν οι ιστορίες του παππού μου. Ο παππούς μου Αναστάσης, πεχλιβάνης στα νιάτα του, το 1919, όταν έμαθε ότι ο Ελληνικός στρατός αποβιβάστηκε στη Σμύρνη, άφησε το χωριό του και πήγε εθελοντής για να φτάσει στην «Κόκκινη Μηλιά».

Έφτασε μέχρι τα πρόθυμα της Άγκυρας και επέστρεψε μ΄ ένα διαμπερές τραύμα λίγο πάνω από το μέρος της καρδιάς. Οι ιστορίες του εμπλουτίστηκαν με τις ιστορίες πολλών άλλων προσφύγων. Έκανα πολλά ταξίδια στην Ανατολική Θράκη, μελέτησα λεπτομερώς τα «Θρακικά», αυτόν τον θησαυρό γνώσεων που μας άφησε το «Θρακικό Κέντρο». Στη συνέχεια χρειάστηκε να διασταυρώσω τα ιστορικά στοιχεία με έρευνα σε βιβλιοθήκες, αρχεία και εφημερίδες. Ο ιστορικός ερευνητής και φίλος Παντελής Αθανασιάδης, ένας ακούραστος σκαπανεύς της μνήμης, ήταν πολύτιμος «σύμβουλος».

 

Εκτός από την έρευνα που πραγματοποιήσατε τι άλλο είδους στοιχεία  θεωρείτε ότι χρειάζονται  για να γραφτεί  ένα βιβλίο όπως είναι η «Η έξοδος των Θρακών»; 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πραγματικά δεν έχω ιδέα! Όμως, για να γράψεις ένα τέτοιο βιβλίο πρέπει να υπάρχει μια φωτιά που να σε καίει μέσα σου. Να αισθάνεσαι ότι δουλεύεις για να επιτελέσεις ένα καθήκον.

 Τι σημαίνει για εσάς η Ανατολική Θράκη και οι Έλληνες που μένουν εκεί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Ανατολική Θράκη είναι η Πατρίδα μου. Ανήκω στο χωριό του παππού μου. Εκεί είναι οι ρίζες μου. Και κάθε φορά που πηγαίνω νοιώθω αυτόν τον δεσμό να δυναμώνει. Οι ντόπιοι, τούρκοι πια όλοι τους, πρόσφυγες κι αυτοί από τη Μακεδονία οι περισσότεροι, μας υποδέχονται με καλοσύνη, με
ανεπιτήδευτη αγάπη. Μας φιλοξενούν, μας φιλεύουν, έχουν κι αυτοί τις δικές τους ιστορίες να πούν…Δυστυχώς, το βαθύ κράτος της Τουρκίας ξερίζωσε τον Ελληνισμό από την Ανατολική Θράκη και τον ξερίζωσε με μίσος.
Προσπάθησε και προσπαθεί ακόμα να μην αφήσει τίποτα που να θυμίζει ότι αυτά τα μέρη ήταν Ελληνικά. Όμως, ό,τι και να κάνουν, η ιστορία δεν ξεγράφεται. Έχουν σωθεί ακόμα εκκλησίες, παλιά αρχοντικά, σχολεία, επιγραφές, πλάκες από νεκροταφεία. Κυρίως έχουν διασωθεί ιστορίες και
μνήμες…

Ποιο παράγοντα έπαιξε εκείνη την εποχή η θρησκευτική και πολιτική ηγεσία τις Ελλάδας όσο αφορά την Ανατολική Θράκη;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Το Πατριαρχείο έπαιξε καταλυτικό ρόλο. Δημιούργησε σχολεία, ιδρύματα, συνέδραμε όπως και όσο μπορούσε για να βελτιώσει την καθημερινότητα των Ρωμιών. Στα χωριά της Ανατολικής Θράκης οι περισσότεροι παπάδες ήταν άγιοι άνθρωποι. Υπέστησαν ανείπωτα βασανιστήρια, έγιναν μάρτυρες του γένους. Βλέπετε η Ανατολική Θράκη είναι μια ανάσα από την Κωνσταντινούπολη και πάντα πλήρωνε βαρύ φόρο και το ρέμα έρρεε ποτάμι για κάθε ενέργεια των Ελλήνων που δυσαρεστούσε τον
σουλτάνο. Οι Θρακιώτες ήταν πάντα τα πρώτα θύματα. Πλήρωναν με τη ζωή τους την ελευθερία της Ελλάδας. Οσον αφορά την πολιτική ηγεσία. Για το αθηναϊκό κράτος, η Θράκη ήταν πάντα μακριά. Μάλιστα η Θράκη δεν ήταν στους αρχικούς σχεδιασμούς για την απελευθέρωση και την επαναφορά της
στον εθνικό κορμό. Είναι χαρακτηριστική μια ομιλία του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Βουλή, την οποία ελάχιστα γνωρίζουμε, πριν την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων όπου είπε χαρακτηριστικά: «ποιούμαι την θυσία της Ανατολικής Θράκης, αναζητώντας αλλαχού ανταλλάγματα». Και το 1922, μετά τη
Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ η επαναστατική κυβέρνηση, έστελνε στο εκτελεστικό απόσπασμα εκείνους που θεωρούσε ως υπαίτιους για την Καταστροφή, παρέδιδε την Ανατολική Θράκη στην Τουρκία, χωρίς να ρίξουμε ούτε μια ντουφεκιά! Με τόση ευκολία που δεν το πίστευαν ούτε οι Τούρκοι….

Πόσο σημαντικό παράγοντα παίζει σήμερα η Ανατολική Θράκη
θεωρείτε όσο αφορά τους γείτονες μας που την συνορεύουν ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Ανατολική Θράκη δίνει στην Τουρκία το δικαίωμα να πατάει στην Ευρώπη, με τη Βασιλεύουσα των Πόλεων, ελέγχει τα στενά, γεγονός που της προσδίδει μέγα στρατηγικό βάρος και πολλά πλεονεκτήματα.
Επιπλέον, η Θρακική ενδοχώρα, που κάποτε ήταν ο σιτοβολώνας του Βυζαντίου, παράγει αφθονία προϊόντων. Τα εκτεταμένα παράλιά της, τόσο στο Αιγαίο και Μαύρη Θάλασσα, όσο και στη Χερσόνησο της Καλλίπολης αποτελούν πηγή πλούτου. Η Ελλάδα, αν διατηρούσε την Ανατολική Θράκη είχε της προοπτικές και τις δυνατότητες, από το 1922, να γίνει μια μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη, με τεράστια ενδοχώρα, ασύλληπτες παραγωγικές δυνατότητες και τεράστια γεωστατηγική σημασία. Δυστυχώς, ο εθνικός διχασμός μας οδήγησε σε μια τεράστια απώλεια…

Γιατί θεωρείτε οι εκάστοτε κυβερνήσεις δεν είχαν και έχουν δώσει την ανάλογη βαρύτητα όσο αφορά το θέμα Ανατολική Θράκη υπάρχει το ενδεχόμενο στον ορίζοντα να έχουμε μια επανάληψη του 22’;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Ανατολική Θράκη είναι μια ιστορία που πονάει. Γιατί εκεί διαπράχθηκε ένα «εθνικό έγκλημα» για το οποίο δεν πλήρωσε κανένας. Ούτε ζητήθηκαν ευθύνες Το αθηναϊκό κράτος επειδή ακριβώς νοιώθει τις ενοχές και τις ευθύνες του, συνειδητά, αποφάσισε να βάλει αυτήν την ιστορική περίοδο στη λήθη.

Όπως προ είπα, την Ανατολική Θράκη την παραδώσαμε εμείς, έστω κάτω από τους άθλιους εκβιασμούς των συμμάχων μας, στην Τουρκία. Είναι συγκλονιστικά αυτά που αναφέρει ο στρατηγός Μαζαράκης στα
«Απομνημονεύματα», του. «Δια τόσον μεγάλον έπαθλο όπως η Θράκη, ήξιζε τον κόπον να μεταχειρισθή η Ελλάς όλα τα μέσα δια να την κρατήση… Νομίζω ότι και ο Βενιζέλος εν Παρισίοις και η επανάστασις εν Αθήναις έσπευσαν πολύ, χάσαντες απ’ αρχής κάθε ελπίδα, να αποδεχθούν την εκκένωσιν της Ανατολικής Θράκης.» Πρέπει να συζητήσουμε για αυτήν την περίοδο για να βρούν δικαίωση οι
ταλαιπωρημένες ψυχές των προγόνων μας.
Αν φοβάμαι μια επανάληψη του ’22. Όχι, δεν φοβάμαι καθόλου! Βέβαια την Θράκη, αυτό το κομμάτι που μας έμεινε, τέλος πάντων, το αθηναϊκό κράτος την έχει παραμελημένη. Τα χωριά ερήμωσαν, οι νέοι έφυγαν, δουλειές δεν υπάρχουν. Παράλληλα, στη Ροδόπη και την Ξάνθη το βαθύ κράτος εργάζεται
ύπουλα και μεθοδικά και υπονομεύει την ενότητά της χώρας μας. Τα τελευταία χρόνια, ειδικά με την «ανακάλυψη» της Αλεξανδρούπολης από τους Αμερικανούς, όλοι άρχισαν να μιλάνε για τη στρατηγική σημασία του Εβρου και της Θράκης.

Καλά ξυπνητούρια! Έστω και καθυστερημένα, καλώς ήρθατε στη Θράκη. Θέλω να ελπίζω ότι τα επόμενα χρόνια το αθηναϊκό κράτος θα στρέψει την προσοχή του στη Θράκη για να τη βγάλει από το τέλμα και την αδιαφορία δεκαετιών. Οι Θράκες είναι προκομένοι άνθρωποι. Αγαπάνε τον τόπο τους και την Πατρίδα. Όσοι μένουν εκεί αισθάνονται ότι φυλάνε Θερμοπύλες. Δεν θα φύγουν ποτέ…Ένα να κρατήσουμε στο μυαλό μας. Αν χαθεί η Θράκη, χάνεται η Ελλάδα.

Στο βιβλίο η «έξοδος των θρακών» θα δούμε να αποτυπώνεται
στην πραγματική της διάσταση η πολυεθνικότητα της Ανατολικής Θράκης; Και
εάν ναι, ποιες εθνικότητες ζούσαν στους μαχαλάδες της, ποιοι υπερτερούσαν
αριθμητικά και πόσο καθόρισε αυτή η πολυχρωμία τον πολιτισμό της;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Ανατολική Θράκη ήταν πάντα «πολύφερνη νύφη», σταυροδρόμι και τόπος συνάντησης λαών και πολιτισμών. Όμως, η δύναμη του ελληνικού πολιτισμού ήταν αυτή που επέτρεπε στους Έλληνες, Βυζαντινούς ή Ρωμιούς, όπως τους βάφτιζαν κάθε φορά, να καθορίζουν το μέλλον της.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα στα χρόνια ενός αιμοβόρου Σουλτάνου, όπως ήταν ο Αβδούλ Χαμίτ, οι Ρωμιοί ήταν αυτοί που υπερτερούσαν στα σημαντικότερα επαγγέλματα και ήλεγχαν το εμπόριο, το
τραπεζικό σύστημα, την οικονομία γενικότερα. Οι Ρωμιοί είχαν κτίσει σπουδαία κτήρια, εκπαιδευτικά κέντρα και εντευκτήρια. Στην Ανατολική Θράκη ήκμαζε Ελληνισμός, ατόφιος.

Πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ως Έλληνες και ειδικότερα οι νέες γενιές ελληνόπουλων τι καταστάσεις και τα γεγονότα  που βίωσαν οι πρόγονοι μας της Ανατολικής Θράκης; 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Εμείς οι Έλληνες είμαστε ένα έθνος που έχει ανάγκη να γνωρίζει και να ακουμπά στην ιστορία του. Όχι μόνον για τις ένδοξες σελίδες του, που μας γεμίζουν με υπερηφάνεια για τους προγόνους μας, αλλά κυρίως σ’ εκείνες τις μαύρες σελίδες, τις γεμάτες λάθη που οδήγησαν σε τραγωδίες.

Μια τέτοια εθνική τραγωδία ήταν αυτό που συνέβη στην Ανατολική Θράκη. Αν μάθουμε τα λάθη μας και διδαχθούμε απ’ αυτά, τότε μπορούμε να αποφύγουμε την επανάληψή τους στο μέλλον. Και επειδή πολλοί εχθροί παραμονεύουν η τραγωδία της Ανατολικής Θράκης είναι άκρως διδακτική και χρήσιμη θητεία
στην ιστορία της πατρίδος μας.

Θεωρείτε ένα βιβλίο όπως το δικό σας, θα μπορούσε να διδάσκετε στα ελληνικά σχολεία η  όχι; 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δεν είναι δουλειά μου να προτείνω τι πρέπει να διδάσκεται στα σχολεία, δεν είμαι και ειδικός άλλωστε. Όμως, ναι πιστεύω ότι βιβλία όπως η «Εξοδος των Θρακών», που διηγείται την ιστορία μέσα από τις ζωές καθημερινών ανθρώπων και με αφηγηματικό τρόπο, θα μπορούσαν να
βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση όχι μόνον της ιστορίας, αλλά και των ανθρώπων που βίωσαν τις συνέπειές της.

Γιατί στης μέρες μας δεν βλέπουμε να γράφονται  τέτοιου είδους βιβλία όπως «Η έξοδος των Θρακών», που  αναφέρεται στα ήθη, στα έθιμα, στο ξεριζωμό στις ρίζες μας,  στο πολιτισμό μας, στην πίστη μας για την Παναγία και το Χριστό,  κ.α.λ. ειδών στοιχεία ….;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Πρώτον τέτοια βιβλία δεν είναι εύκολα αναγνώσματα. Δεύτερον γιατί μέσα σ’ αυτήν την υπέρ-πληθώρα της πληροφόρησης είναι δύσκολο να βρούν αναγνωστικό κοινό. Τρίτον γιατί στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης αυτά τα βιβλία δεν είναι της…μόδας, χώρια που ενοχλούν κιόλας γιατί μιλάνε
για «ξεπερασμένες αρχές και αξίες» που δεν αρέσουν στη νέα τάξη πραγμάτων….

Ποιες ήτανε οι δυσκολίες οι ιδιαιτερότητες που συναντήσατε κατά τη συγγραφή του νέου βιβλίου «Η έξοδος των Θρακών»;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν να τιθασεύσω τα συναισθήματά μου. Την οργή, τη θλίψη και την αβάσταχτη στενοχώρια για όσα πέρασαν αυτοί οι άνθρωποι. Ορισμένες ιστορίες είναι τόσο συγκλονιστικές που τις έγραφα με πόνο και επειδή δεν τις χωρούσε ο νούς μου, προσπάθησα να τις μετριάσω κάπως γιατί η σκληρότητά τους δεν αντέχεται. Το δεύτερο πρόβλημά μου ήταν, επειδή «καλοί» και «κακοί», υπάρχουν και στις δυο πλευρές, ήθελα να είμαι δίκαιος. Το προσπάθησα πολύ και ευτυχώς μου λένε πως βγαίνει στο βιβλίο. Θυμάμαι ότι ο παππούς μου και η γιαγιά μου, έλεγαν όμορφες ιστορίες και θυμόταν με νοσταλγία τους τούρκους φίλους τους. Και αυτές οι ιστορίες, που αφορούν καθημερινούς ανθρώπους οι οποίοι πάνω από θρησκείες, εθνότητες και πολιτικές, βάζουν τους φίλους τους, ήθελα να έρθουν στο φώς. Γιατί καμιά φορά, μέσα στην απόλυτη τραγωδία που σπέρνουν οι πολιτικές, τα συμφέροντα και το μίσος, μπορεί να έρθει η καλή καρδιά και η καλοσύνη, να φιλιώσει τα πράγματα, να μερώσει τον πόνο και να δώσει μια ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο.

 

Διαβάζοντας το βιβλίο σας με ποιον ήρωα πιστεύετε θα έρθει ο αναγνώστης/στρια πιο κοντά και θα τον «αγκαλιάσει»; Εσάς ποιος σας άγγιξε περισσότερο και γιατί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση και δεν υπάρχει απάντηση! Γιατί κάθε αναγνώστρια ή αναγνώστης, επιλέγει με ποιόν ήρωα ή ηρωϊδα θα ταυτιστεί. Επειδή πια έχω μιλήσει με πολλούς που διάβασαν το βιβλίο, μου λένε ότι αλλάζουν προτίμηση ακόμα και μέσα στην πορεία
ανάγνωσης του βιβλίου. Ενας συγγραφέας όταν πλάθει τους ήρωές του, αισθάνεται λίγο ως ένας
μικρός…θεός γιατί μπορεί να τους φτιάξει όπως θέλει και να καθορίσει τη μοίρα τους! Όμως, σε τούτο το βιβλίο επειδή όλοι οι ήρωές μου πατάνε σε υπαρκτά πρόσωπα, δεν είχα αυτήν την απεριόριστη ελευθερία να τους πλάσω όπως ήθελα. Έπρεπε να μείνω όσο πιο κοντά μπορούσα στις
πραγματικές ιστορίες.

Για να μη νομίζετε όμως ότι υπεκφεύγω, θα σας απαντήσω. Οι οικογένειες στη Θράκη ήταν μητριαρχικές, κουμάντο έκαναν οι γυναίκες, με τον ιδιοφυή τρόπο τους. Ήταν οι αφέντρες του σπιτιού. Η Θεοπούλα, λοιπόν, που είναι η κολώνα του σπιτιού και έχει πολλά χαρακτηριστικά από τη γιαγιά μου, τη μάνα
μου, πολλές άλλες γιαγιάδες και μάνες της Θράκης, είναι η αγαπημένη μου ηρωϊδα. Και με απασχόλησε περισσότερο γράφοντας το βιβλίο από οποιονδήποτε άλλο ήρωα ή ηρωϊδα.

Από τους συγγραφείς που κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλεία έχετε διαβάσει κάποιο ελληνικό βιβλίο που σας εντυπωσίασε πάρα πολύ τώρα τελευταία;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα τελευταία δυο χρόνια, που είχα τελειώσει την έρευνά μου και έγραφα το βιβλίο, δεν είχα χρόνο να διαβάζω με συνέπεια. Ετσι έχουν μαζευτεί πολλά βιβλία που προσπαθώ να τελειώσω. Το δύο πρώτα που διάβασα, μόλις το βιβλίο έφυγε για το τυπογραφείο και τα προτείνω ανεπιφύλαχτα είναι, «Η Δίκη των «Εξι», του Θανάση Διαμαντόπουλου και των Αγγελου Συρίγου και Ευάνθη Χατζηβασιλείου «Μικρασιατική καταστροφή: 50 ερωτήματα και απαντήσεις».

Αν «υποθετικά» έπιανε φωτιά η βιβλιοθήκη του σπιτιού σας, ποιο αγαπημένο βιβλίο σας θα επιλέγατε εκείνη τη στιγμή να σώσετε ;

Εχω μια παλαιά έκδοση της «Ιλιάδος» και της «Οδύσσειας». Αυτά, χωρίς δεύτερη σκέψη!

 

Κλείνοντας μας την συνέντευξη μας θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν βρισκόσασταν σε μια παρέα που δεν γνώριζε τίποτα για το βιβλίο «Η έξοδος των Θρακών»;  πώς θα το παρουσιάζατε; 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Δική μου παρέα και να μη γνώριζε το βιβλίο, το βλέπω…..κομματάκι δύσκολο! Μάλλον δεν θα έχω κάνει καλά τη δουλειά μου! Τους έχω τρελάνει εδώ και χρόνια και δεν μ΄ αντέχουν άλλο! Αν, όμως, βρισκόμουν ανάμεσα σε ξένους και έπρεπε να τους πείσω ν’ αγοράσουν το βιβλίο, τότε θα
τους έλεγα ότι αυτό το βιβλίο περιγράφει το δράμα ενός λαού που ξεριζώθηκε βίαια από τον τόπο του και το οποίο η ιστορία επέλεξε να το σκεπάσει με βαριά σκόνη. Αξίζει πραγματικά να το ανακαλύψετε!

 Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο που διαθέσατε για να πραγματοποιήσουμε αυτήν την όμορφη συνέντευξη.

Εγω  σας ευχαριστώ πολύ!

 

Related posts

Συνέντευξη: Μενέλαος Τζαβέλλας «Η παράσταση αυτή ήταν σαν ένα δώρο στη δόξα της Παναγίας μας»

Δημήτρης Παπαστρεργίου :«Δεν άφησα την δουλειά μου για να έρθω στο δήμο και να μην κάνω τίποτα»

Συνέντευξη Ελένη Ράντου:«O ρόλος της Τζάσμιν είναι ένα μεγάλο στοίχημα για εμένα»