Συνέντευξη με τη Συγγραφέα Ελένη Παπαδοπούλου: «Χρησιμοποιώ ως πυξίδες όλα τα υλικά που η ορθόδοξη παράδοση έχει να μου προσφέρει»
Η συγγραφέας Ελένη Παπαδοπούλου μίλησε στον δημοσιογράφο Κυριάκο Τσικορδάνο σε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης και παρουσιάζει στο αναγνωστικό κοινό της το νέο της μυθιστόρημα που φέρει το τίτλο «Η ζωή μια περιπέτεια» ;
Λίγα λόγια για την Συγγραφέα
Η Ελένη Παπαδοπούλου γεννήθηκε στη Λάρνακα της Κύπρου την άνοιξη του 1978. Έχοντας την τύχη να είναι κόρη στρατιωτικού, μεγάλωσε σε αρκετές πόλεις της Βόρειας Ελλάδας. Σπούδασε Φιλολογία κι έκανε μεταπτυχιακό στην Παιδαγωγική της Ισότητας των Φύλων στο ΑΠΘ. Έχει παρακολουθήσει κύκλους σπουδών στο ΕΚΠΑ (Τραπεζική Διοίκηση/ Life Coaching) και στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (Διαχείριση Ανθρωπίνων Πόρων). Παράλληλα, έχει λάβει πιστοποιήσεις της Τράπεζας Της Ελλάδος, γ και δ (Analysis on Financial Instruments or Issuers και Certified Portfolio Manager). Έχει δημοσιεύσει τρεις ποιητικές συλλογές, «Η συντεχνία του ονείρου», «Επιστροφή – Επτά Ανατολές και μία Δύση» και «Διάβαση Ψυχής». Στα φοιτητικά της χρόνια αρθρογραφούσε στα περιοδικά «Εξώστης» και «Fanzein». Ζει στο Κάτω Σχολάρι Θεσσαλονίκης, είναι μητέρα τριών παιδιών και ασκεί το επάγγελμα της τραπεζικού. Η γραφή και η πρόκληση του λευκού χαρτιού αποτελούσαν πάντα το μέσο μετάβασής της προς τον εαυτό και τον απέναντι.
Κ. Παπαδοπούλου θα ήθελα να πιάσουμε λίγο το νήμα της ζωή σας από την αρχή και να μου πείτε πού γεννηθήκατε και πού ζήσατε τα πρώτα σας εφηβικά χρόνια;
Αρχικά θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την φιλοξενία στο greekaffair και την ευκαιρία που μου δίνετε να ξετυλίξω και μαζί σας το κουβάρι της ψυχής και του νου μου.
Γεννήθηκα στην Λάρνακα της Κύπρου και τριών μηνών με έφεραν στην Ελλάδα, καθώς ο πατέρας μου έπρεπε να επιστρέψει στην χώρα μας. Μεγάλωσα σε όλη την Βόρεια Ελλάδα και η εφηβεία με βρήκε πρώτα στην Ξάνθη, έπειτα στο Διδυμότειχο, εν συνεχεία στην Καβάλα για να καταλήξω στα 19 μου – προς το τέλος, θα έλεγα της εφηβείας – στη Θεσσαλονίκη για σπουδές πλέον. Οι συχνές μετακινήσεις είχαν να κάνουν με τη φύση της δουλειάς του πατέρα μου, καθώς ήταν αξιωματικός.
Ποια ήταν η ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην παιδική σας ηλικία και αργότερα στην εφηβεία; Ήταν αυστηροί οι γονείς μαζί σας υπήρχε καταπίεση και πειθαρχία ; Η Ζούσατε σε ένα ήρεμο και φυσιολογικό περιβάλλον για εκείνα τα χρόνια ;
Νομίζω ότι ήταν ήρεμα και φυσιολογικά χρόνια, παρά τις μετακινήσεις, τις οποίες είχα αποδεχθεί ως κάτι το φυσικό και αναμενόμενο. Πειθαρχία υπήρχε, καταπίεση όχι. Μέσα από την πειθαρχία διδάχθηκα τον σεβασμό και ταυτόχρονα τον προγραμματισμό και την μεθοδικότητα. Οι γονείς μου ήταν υποστηρικτικοί και αρκετά μοντέρνοι για την εποχή τους. Έμαθα να κρίνω και να αξιολογώ τις καταστάσεις γύρω μου και πάντα να ψάχνω τρόπο να τις επηρεάζω προς το καλύτερο, το δικό μου και των γύρω μου. Η επαρχία, επίσης, είχε από μόνη της ένα περίβλημα πιο χαλαρών ρυθμών και αρκετών ελευθεριών. Οι γειτονιές ήταν πάντα ζωντανές και δεν υπήρχε φόβος και ανασφάλεια, οπότε έπαιξε κι αυτό τον ρόλο του στην καλλιέργεια ενός αισθήματος ελευθερίας.
Ποια ήταν η σχέση σας με το σχολείο και τα γράμματα; Η ανάγνωση βιβλίων σας άρεσε από μικρή; Θα Θεωρούσατε τον εαυτό σας ένα μικρό βιβλιοφάγο;
Ήμουν πάντα άριστη μαθήτρια κι αγαπούσα το διάβασμα. Και το σχολείο! Ανήκα στην ομάδα των παιδιών που αρχές Σεπτέμβρη λαχταρούσα να ανοίξουν τα σχολεία και να ξανά βρεθώ στα θρανία και στην ρουτίνα τη σχολική. Ξέρω ότι αυτό ακούγεται περίεργο σε κάποιους, αλλά ακόμη και σήμερα μου αρέσει η εναλλαγή των εποχών και οι διαφορετικές ανάγκες που η κάθε εποχή δημιουργεί. Και ναι, αγαπούσα πολύ τα βιβλία! Ακόμη τα αγαπάω! Τα θεωρώ τους καλύτερους φίλους μου, συνταξιδιώτες και συνομιλητές μου και με θλίβει το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι – συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών μου – δεν τα θεωρούν εξίσου σημαντικά, χρήσιμα και ωφέλιμα. Αλλά, δυστυχώς, πέρα από το να θλίβομαι δεν μπορώ να κάνω τίποτε άλλο για να το αλλάξω αυτό. Είναι θέμα προσωπικής ελευθερίας κι επιλογών του καθενός.
Τι είδους βιβλία σας άρεσε να διαβάζετε στην εφηβεία σας αλλά και μετέπειτα;
Στην ηλικία των 12 ετών, μέναμε στην Ξάνθη, είχα εξαντλήσει όλο το ράφι της δημοτικής βιβλιοθήκης με τα βιβλία που προβλέπονταν για την ηλικία μου, οπότε κάλεσαν την μητέρα μου για να συναινέσει εγγράφως ότι μπορώ να διαβάζω βιβλία για μεγαλύτερες ηλικίες. Αυτό σημαίνει ότι είχα διαβάσει από την “Καλύβα του μπάρμπα-Θωμά” και “Τα μυστικά του βάλτου” μέχρι τους “Μυστικούς Επτά” και τα “Πέντε λαγωνικά”. Μεγαλώνοντας καταπιάστηκα με όλα τα φοβερά τέρατα της λογοτεχνίας, Ντοστογιέφκσι, Τολστόι, Κάφκα, Joyce και άλλους πολλούς, αλλά και με άλλα είδη, φιλοσοφία, ποίηση, ψυχολογία, οικονομία – λόγω επαγγελματικής ενασχόλησης – και ομολογώ ότι δεν έχω εξαντλήσει ακόμη την λίστα με τα κλασικά βιβλία που θα ήθελα να διαβάσω ή να ξαναδιαβάσω, με αποτέλεσμα να μην έρχεται, στο βαθμό που θα ήθελα, η σειρά των μοντέρνων-σύγχρονων συγγραφέων που είμαι σίγουρη ότι εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η σχέση σου με τη συγγραφή και την λευκή κόλλα πότε ξεκινάει;
Από όταν έμαθα να γράφω. Τα πρώτα μου ποιήματα – το χειρόγραφο – τα έχει μια παιδική μου φίλη και σε εμένα έδωσε φωτοτυπία αυτών. Έχουν πλάκα…μιλάνε για τελείως παιδικά θέματα κι έχουν μια ανεμελιά και ξεγνοιασιά που στην πορεία χάθηκε.
Έχετε σπουδάσει κάτι; Πριν ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη συγγραφή βιβλίων, είχατε σκεφτεί αλλιώς το μέλλον σας στο πίσω μέρος του μυαλού σας;
Έχω τελειώσει το τμήμα φιλολογίας του ΑΠΘ σαν πρώτες σπουδές. Ακολούθησαν κι άλλες σε συναφείς και καθόλου συναφείς τομείς. Εργάζομαι σε τράπεζα την στιγμή που μιλάμε. Και δεν νιώθω ότι είμαι επαγγελματίας συγγραφέας. Η έκδοση του βιβλίου μου από μόνη της δεν με κάνει επαγγελματία. Επαγγελματίας είναι όποιος βιοπορίζεται από το έργο που παράγει. Προφανώς και δεν είναι αυτή η περίπτωσή μου. Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω ότι θα μου άρεσε να ισχύει κάτι τέτοιο. Το να μπορεί ο οποιοσδήποτε να επιβιώνει κάνοντας αυτό που αγαπάει είναι ευλογία.
Τι είναι αυτό που σας παρακινεί ως συγγραφέα να αποτυπώνετε με την πένα σας, πάνω σε μια λευκή κόλλα χαρτί τις προσωπικές σας σκέψεις, εμπειρίες, βιώματα κ.α;
Μια βαθύτερη ανάγκη έκφρασης, αναζήτησης και επικοινωνίας. Ίσως και μια τρικυμία εσωτερική που εκφράζεται στο χαρτί και αποκτά δημιουργική διάσταση θεραπεύοντας την ψυχή μου αντί να εγκλωβιστεί εντός μου και με αρρωστήσει ψυχικά και σωματικά. Και ταυτόχρονα μια πρόκληση διείσδυσης στις λέξεις και στα πολυδιάστατα σημαινόμενά τους. Λίγο από όλα αυτά μαζί θα έλεγα.
Τα ταξίδια που κάνατε παιδί με τον πατέρας σας λόγου της δουλειά του καθότι στρατιωτικός, πόσο σας επηρέασαν ψυχικά και συναισθηματικά ώστε όλα αυτά που είδατε, ζήσατε, γευτήκατε, να θέλετε τώρα πια να τα αποτυπώσετε σε χιλιάδες λευκές κόλλες χαρτιού;
Νομίζω ότι ο τρόπος που έζησα τα παιδικά μου χρόνια και μέχρι την ενηλικίωσή μου ήταν καθοριστικός για πολλά πράγματα που διαδραματίστηκαν εντός μου. Οι μετακινήσεις κάθε φορά συνοδεύονταν από “μικρούς θανάτους” και η κάθε νέα περίοδος προσαρμογής και αποδοχής ήταν μια μεγάλη πρόκληση και μια ευκαιρία για εξέλιξη – πνευματική και ψυχική – καθώς “ζώνη άνεσης” για μένα δεν υπήρχε. Το σημείο αναφοράς μου ήταν η οικογένειά μου. Οι τέσσερίς μας ήταν το κέντρο του κόσμου μου. Όλα τα άλλα υπόκεινταν ανά διετία περίπου σε αλλαγή. Αυτές οι αλλαγές προφανώς και έχουν χαρτογραφήσει το μέσα μου και το πληκτρολόγιό μου με σπρώχνει να περιδιαβώ τις εντός μου πόλεις, αναμνήσεις και βιώματα φέρνοντας στην επιφάνεια μέσα από το φίλτρο της ενήλικης και ώριμης πια ματιάς μου καταστάσεις που θέλω να ψηλαφίσω και εκ νέου νοηματοδοτήσω.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι σήμερα κάποιος η κάποια να πάρει μια πένα και μια σελίδα λευκή και να ξεκινήσει να γράφει αναμνήσεις, εμπειρίες, στιγμές μια ζωής ;
Νομίζω πολύ εύκολο και πολύ δύσκολο ταυτόχρονα. Εύκολο γιατί ολοένα και περισσότερο οι άγριες καταστάσεις που βιώνει κανείς στην καθημερινότητά του δημιουργούν την ανάγκη διαχείρισής τους με έναν άλλο τρόπο που να επενεργήσει θεραπευτικά και καταπραϋντικά. Δύσκολο γιατί το να επιλέξεις να γράψεις και άρα να βιώσεις τα συναισθήματά σου είναι πολύ πιο επώδυνο – στο τέλος καταλήγει θεραπευτικό – από το να τα αποφύγεις εντέχνως καθώς θα αφήνεσαι να βυθίζεσαι στην βαβούρα της τηλεόρασης, των realities και ό,τι άλλο σου προσφέρεται για να αποσυνδεθείς από ό,τι είναι αλήθεια μέσα σου.
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να ξεκινήσετε να γράφετε την ιστορία του βιβλίου «Η ζωή μια περιπέτεια» ;
Η συγγραφή του βιβλίου αυτού ήρθε ως το ξεκλείδωμα της ανάγκης για έκφραση που επί 13 χρόνια – λόγω της μητρότητας – είχε μπλοκαριστεί. Είχαν συσσωρευθεί πολλά πράγματα μέσα μου – συμπεριλαμβανομένου και του πένθους για την απώλεια της μητέρας μου, η οποία “έφυγε” στα 59 της από καρκίνο, έξι χρόνια πριν την έναρξη συγγραφής του βιβλίου. Όλα αυτά είχαν κατακαθίσει μέσα μου και διεκδικούσαν το χώρο και το χρόνο που τους αναλογούσε. Τα είχα ζήσει πολύ έντονα μέσα μου μεν, είχαν ανάγκη μιας άλλης τακτοποίησης δε. Κι αυτό ήρθε να κάνει το “Η ζωή μια περιπέτεια”. Να τακτοποιήσει, να κλείσει κύκλους και να προετοιμάσει το έδαφος για καινούργιους.
Στο νέο σας βιβλίο «Η ζωή μια περιπέτεια» ποιες είναι οι λέξεις κλειδιά που το αντιπροσωπεύουν και οδηγούν την ιστορία του μυθιστορήματος σας σελίδα, σελίδα μέχρι το τέλος ;
Λέξεις κλειδιά! Ζωή! Περιπέτεια! Νόημα! Έχει ο Θεός!Γαλήνη! Φως!Σκοτάδι! Ευθύνη! Δημιουργία! Ευγνωμοσύνη! Αισιοδοξία! Τελείως συνειρμικά σας τα κατέθεσα…Και θα είχε ενδιαφέρον να δω ο κάθε αναγνώστης ποιες αντίστοιχες δικές του λέξεις θα κατέθετε μέσα από τη δική του διαδρομή, μέσα από τη δική του περιπέτεια, μέσα από το ξετύλιγμα του δικού του μίτου.
Ποια είναι η γνώμη σας για την ζωή είναι πράγματι μια περιπέτεια η ένα μικρό σχολείο;
Λοιπόν, δείτε τώρα τί κάνετε με τη δική σας ερώτηση ήδη…έχετε περιγράψει έναν κόσμο, ένα σύμπαν όπου το σχολείο και η περιπέτεια έχουν διαζευκτική σχέση. Ή το ένα ή το άλλο. Άρα ποτέ και τα δύο μαζί. Στο δικό μου σύμπαν ένα σχολείο που δεν είναι περιπέτεια, που δεν εξάπτει την φαντασία, την περιέργεια και τη δημιουργικότητα, δεν είναι σχολείο, δεν επιτελεί, δηλαδή, εκπαιδευτικό ρόλο. Άρα για μένα η ζωή είναι περιπέτεια και γι’ αυτό σχολείο ή αν θέλετε είναι σχολείο γιατί ακριβώς είναι και περιπέτεια. Αλλιώς είναι μια στείρα επανάληψη, μια διαδικασία κλωνοποίησης ανθρώπων, ιδιοσυγκρασιών και πεποιθήσεων και άρα σε καμία περίπτωση σχολείο.
Ελένη Παπαδοπούλου είναι αυτές οι λέξεις και πως θα αποκωδικοποιούσε την κάθε λέξη όσο αφορά την συγγραφέα , αλλά και την άνθρωπο Ελένη Παπαδοπούλου.
Χαίρομαι και ευχαριστώ για την καταγραφή και τον εντοπισμό – μέσα από το δικό σας φίλτρο – των λέξεων αυτών. Οι τέσσερις είναι κοινές με τις λέξεις που κατέθεσα παραπάνω…άρα, εν πρώτοις, συναντηθήκαμε! Θεός! Ο πανταχού παρών και ο συνέχων τα πάντα και τους πάντες! Του παραδίδομαι! Πίστη! Η κινητήριος δύναμη, η πυξίδα, το ταξίδι και ο προορισμός! Την καλλιεργώ μέσα μου καθώς μια τη βρίσκω, μια την χάνω! Αισιοδοξία! Στάση ζωής που προκύπτει μοιραία εάν μέσα σου κουβαλάς τα δύο προηγούμενα, Θεό και πίστη! Εννέα στις δέκα το ποτήρι μου είναι μισό γεμάτο – και περιέργως κάποιες φορές, αν και μισογεμάτο, ξεχειλίζει! Την μια φορά, όμως, που είναι μισό άδειο, τότε αγγίζω τα Τάρταρα και γνωρίζω την άλλη πλευρά της ψυχής μου, αυτήν που με την εδώ παρουσία μου πασχίζω να ξορκίσω. Καταφύγιό μου; Η προσευχή! Ζωή! Το μέγα μυστήριο, το μέγα δώρο, το μέγα πρόβλημα προς επίλυση, η άμμος στην κλεψύδρα κι εγώ ταπεινή προσκυνήτρια. Ευγνωμοσύνη! Στιγμές συνειδητοποίησης και συνάντησης με τη χάρη που όλους κάποτε μας βρίσκει. Δεν ξέρω αν σας απάντησα…προσπάθησα πάντως!
Όταν ξεκινούσατε να γράψετε το βιβλίο κρατούσατε σημειώσεις σε ένα σημειωματάριο για το εκάστοτε επόμενο κεφάλαιο ή είχατε σχεδιάσει το σκελετό του; Πως λειτουργείτε συνήθως;
Δεν είχα απολύτως τίποτε. Ποτέ δεν έχω. Απλά αφήνομαι! Έγραφα τα βράδια στο laptop μου που υποσυνείδητα αγόρασα για αυτόν ακριβώς το σκοπό. Έγραψα το μισό βιβλίο σε έξι μήνες, ακολούθησε ένα νέο μπλοκάρισμα για ένα περίπου χρόνο και κάτι κι έπειτα το βιβλίο ολοκληρώθηκε σε τέσσερις μήνες με έναν πρωτότυπο θα έλεγα τρόπο. Άρχισα να μοιράζομαι μέσω viber κεφάλαιο το κεφάλαιο με όσους θα ήθελαν – από το οικείο μου περιβάλλον – να το διαβάσουν. Γύρω στα είκοσι πέντε άτομα ανταποκρίθηκαν θετικά και κάποια στιγμή, οι πιο διαβαστεροί και συνεπείς με “ανάγκασαν” να γράφω κάθε ημέρα και από ένα κεφάλαιο για να έχω να τους στείλω την επομένη. Κατά τα άλλα, είμαι της σχολής που δεν κάνει καμία διόρθωση. Δεν πείραξα τίποτε. Ό,τι διαβάζετε είναι ό,τι ακριβώς γράφτηκε με τη μία. Οι διορθώσεις-βελτιώσεις στο επόμενο βιβλίο. Η μόνη μου από τα πριν πρόθεση είχε να κάνει με τη δομή των επτά κεφαλαίων και των επτά για το καθένα υπο-κεφαλαίων. Για κάποιο λόγο – ανεξήγητο – το νούμερο “επτά” μου ασκεί μια έλξη.
«Η ζωή μια περιπέτεια» γιατί αποφασίσατε να δώσετε αυτό τον τίτλο και όχι κάποιον άλλο;
Ο τίτλος δόθηκε στο τέλος και μετά την ολοκλήρωση του βιβλίου, όταν διαβάζοντάς το πια ολοκληρωμένο, διαπίστωσα ότι είναι μια φράση που έρχεται κι επανέρχεται στα χείλη των ηρώων μου. Την σκέφτηκα βαθύτερα και την εμπιστεύτηκα.
Ένα μυθιστόρημα όπως «Η ζωή μια περιπέτεια» τι είδους δυσκολίες και ιδιαιτερότητες μπορεί να είχε που δεν τις συναντάμε σε άλλου είδους μυθιστορήματα;
Δυσκολία θα μπορούσε να είναι ο μακροπερίοδος λόγος που υπάρχει σε αρκετά σημεία του βιβλίου και ο οποίος είναι συνειδητή επιλογή, καθώς στοχεύει στην “ανοικείωση’ που πρέσβευαν οι Ρώσοι Φορμαλιστές καθώς το να έλθεις αντιμέτωπος με έναν λόγο που θα σε κάνει να σκαλώσεις θα σε αναγκάσει να ξαναδιαβάσεις το εν λόγω χωρίο και άρα να εμβαθύνεις μέσα του. Την ίδια στιγμή που είναι καλό να “ρέει” ένα βιβλίο, την ίδια στιγμή πιστεύω ότι είναι καλό να σε αναγκάζει να σταθείς σε κάποια σημεία. Προσωπική μου άποψη, βέβαια αυτή. Άλλη δυσκολία νομίζω ότι είναι η ίδια η βιοθεωρία μου, η αναζήτηση, δηλαδή, της πνευματικότητας που δεν είναι κάτι που αγγίζει πολλούς από τους εν δυνάμει αναγνώστες, αλλά δυστυχώς δεν μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό επ΄ αυτού. Σκοπός μου ήταν πρώτα να εκφράσω την αλήθεια μου κι έπειτα σε αυτή τη βάση να συναντηθώ με τον απέναντι. Διαφορετικά καμία συνάντηση δεν θα ήταν δυνατό να λάβει χώρα. Η συνάντηση, δηλαδή, με τον εαυτό μας προηγείται όλων των άλλων συναντήσεων. Τα υπόλοιπα θα μου τα πείτε εσείς…
Οι ήρωες που περιγράφετε στο βιβλίο σας «Η ζωή μια περιπέτεια» πώς συνδέονται μεταξύ τους; Είναι πραγματικά πρόσωπα ή μυθοπλαστικά;
Ο ίδιος μου ο εαυτός, αλλά και άνθρωποι του περιβάλλοντος μου – όπως αυτό εκτείνεται μέσα στον χώρο και τον χρόνο – αποτέλεσαν έμπνευση ή συστατικό στοιχείο της δημιουργίας τους. Αυτό, όμως, είναι μόνο το ένα μέρος της ζωής που έλαβαν. Τα υπόλοιπα συστατικά αντλούνται από το υποσυνείδητό μου, από τα αναγνώσματα μου, από τα θραύσματά μου. Άρα και πάλι το διαζευκτικό “ή” αναιρείται.
Σε ποια χρονολογία θα μεταφέρουν τον αναγνώστη/στρια τα περιστατικά και σε ποιες πόλεις εξελίσσονται τα γεγονότα του μυθιστορήματος σας ;
Η χρονολογία θα μπορούσε και να είναι το σήμερα – αν και εντός μου είναι το 2000, χωρίς αυτό να είναι δεσμευτικό για τον αναγνώστη. Ο τόπος είναι αρχικά η Θεσσαλονίκη και έπειτα το Διδυμότειχο. Στη Θεσσαλονίκη ζω από το 1998 μέχρι και σήμερα και στο Διδυμότειχο έζησα από το 1992 μέχρι και το 1993. Παρόν και παρελθόν παντρεύονται και γεννούν το “Η ζωή μια περιπέτεια”.
Θα θέλατε να μας δώσετε μια μικρή γεύση για το μυθιστόρημα «Η ζωή μια περιπέτεια» και να μας περιγράψετε έναν από τους ήρωες που πρωταγωνιστούν , χωρίς όμως να τους προδώσουμε ;
Θα επιλέξω να σταθώ στην Λυδία που έχει ένα κομβικό και συνεκτικό ρόλο στην ιστορία του βιβλίου. Νομίζω ότι λειτουργεί ως το υποσυνείδητο alter-ego μου αυτό που του επιτρέπω να περιδιαβαίνει ελεύθερα την ψυχή μου, να την σκαλίζει χωρίς να την ματώνει και εν τέλει να τη θεραπεύει με τη χωρητικότητα της δικής της ψυχής. Μου έρχονται στο μυαλό οι μπαμπούσκες. Η Λυδία θα ήταν η μεγαλύτερη, αυτή που χωράει όλες τις άλλες για να φτάσει στην μικρότερη, στον πυρήνα που είμαι εγώ. Κάπως έτσι…
Υπήρξαν στοιχεία του χαρακτήρα σας που δυσκόλεψαν στη συγγραφή του βιβλίου;
Όχι! Ο εαυτός μου συνεργάστηκε πλήρως! Η πειθαρχία και η μεθοδικότητα που με χαρακτηρίζει – αναφέρθηκα στην αρχή σε αυτά τα στοιχεία της προσωπικότητάς μου – διευκόλυναν πολύ την όλη διαδικασία. Η φιλοπερίεργη στάση μου, επίσης, ήταν βοηθητική. Δεν σας κρύβω ότι και η ίδια μου ήμουν πολύ περίεργη για το παρακάτω που δεν γνώριζα και που λέξη τη λέξη, παράγραφο την παράγραφο, κεφάλαιο το κεφάλαιο μου φανερωνόταν. Ήταν όντως μια περιπέτεια!
Διαβάζοντας κάποιος το νέο σας μυθιστόρημα θα δει ότι η θρησκεία και η εκκλησία παίζουν βασικό ρόλο. Στη ζωή σας έχουν τον ίδιο ;
Η θρησκεία και η εκκλησία είναι κομμάτι της παράδοσης με την οποία ανατράφηκα και μεγάλωσα. Σε ό,τι με αφορά – παρόλο που ακολουθώ και το τυπικό μέρος της ορθοδοξίας – επιλέγω τον όρο “ένθεη” και όχι “ένθρησκη”. Πορεύομαι σε ένα πολύ εσωτερικό μονοπάτι και χρησιμοποιώ ως πυξίδες όλα τα υλικά που η ορθόδοξη παράδοση έχει να μου προσφέρει – διαβάζω πολύ και τέτοιου είδους βιβλία – αλλά δεν μένω μόνο σε αυτά. Επιλέγω την στάση του Αποστόλου Παύλου που μας προέτρεπε να είμαστε σαν τις μέλισσες και να συλλέγουμε από τα πάντα τα καλύτερα. Βασική μου διαφοροποίηση από τον χαρακτηρισμό της ένθρησκης είναι το γεγονός ότι αντιλαμβάνομαι τον εαυτό μου ως ένα άτομο που ακόμη αναζητά την αλήθεια – έχει γευτεί στιγμές βεβαιότητας μέσα σε αυτήν τη διαδρομή – και δεν την κατέχει. Οι άνθρωποι που ολόκληροι έχουν προσδεθεί σε ένα δόγμα – σε όποιο δόγμα, θρησκευτικό, πολιτικό, αθλητικό, οικονομικό – έχουν πάψει να αναζητούν, γιατί προφανώς θεωρούν ότι κατέχουν την αλήθεια, αυτή του όποιου δόγματος πρεσβεύουν. Δυστυχώς – και το λέω με απόλυτη συνειδητότητα το “δυστυχώς” – δεν είμαι αυτή η περίπτωση. Το μόνο που έχω καταφέρει είναι να απορρίψω με σιγουριά κάποιες φερόμενες ως αλήθειες του πολιτισμού(;) που μας περιβάλλει. Και να αποδεχτώ τον Χριστό ως αλήθεια μεν, δυσερμήνευτη δε. Σας ευχαριστώ ιδιαίτερα για αυτήν την ερώτηση!
Υπάρχει κάποιος η κάποια συγγραφέας που θεωρείτε μέντορα σας;
Ό,τι έχω διαβάσει με έχει επηρεάσει. Από λογοτεχνία, θεωρία λογοτεχνίας…ακόμη κι ένα τετράστιχο σε έναν τοίχο ή μια χαρτοπετσέτα. Θα ήθελα να γράφω σαν πολλούς, αλλά πρέπει να αρκεστώ σε αυτό πού είμαι και δεν έχω γίνει ακόμη.
Κ .Παπαδοπούλου αν «υποθετικά» έπιανε φωτιά η βιβλιοθήκη του σπιτιού σας, ποιο αγαπημένο βιβλίο σας θα επιλέγατε εκείνη τη στιγμή να σώσετε ;
Λοιπόν, θα προσπαθήσω να απαντήσω την ερώτησή σας έτσι ακριβώς που μου τη θέτετε, χωρίς να ξεγλιστρήσω – νοερά πάντα μπορώ να το κάνω αυτό! Το ένα βιβλίο που θα επέλεγα να σώσω; Η Καινή Διαθήκη…είναι το μόνο πραγματικά ανεξάντλητο. Εκείνη η επί του Όρους Ομιλία πάντα θα μου διαφεύγει…το πιο φιλοσοφικό, μυστικό, ποιητικό κείμενο που έχει γραφτεί. Κατ’ εμέ πάντα…
Είναι αλήθεια ότι ο μεγαλύτερος φόβος του συγγραφέα είναι να μην βρεθεί στο «νεκροταφείο των ασήμαντων λογοτεχνών»;
Θα μπορούσα απλά εδώ να κάνω εδώ αναφορά στην θεωρία του ορίζοντα των προσδοκιών του Robert Jauss και να άρω από κάθε λογοτέχνη αυτόν τον φόβο, αλλά μάλλον θα προτιμήσω να πω ότι αυτός ο φόβος εδράζει στο “εγώ” κάθε λογοτέχνη και μάλλον δεν είναι η φωνή στην οποία θα πρέπει να παραδοθεί. Σαφώς και το να αποφασίσεις να εκδόσεις ένα βιβλίο είναι μια πολύ μεγάλη έκθεση κι ενέχει πολύ μεγάλο ρίσκο. Αν το δεις έτσι…Προσωπικά επιλέγω να δω το κάθε βιβλίο μου που διατίθεται εκεί έξω ως ένα μήνυμα μέσα σε ένα μπουκαλάκι που έριξα στον απέραντο ωκεανό. Κι ένα να φτάσει στα χέρια και την καρδιά κάποιου είναι μια μεγάλη επιτυχία. Και αυτή εδώ η συνέντευξη – για μένα – μια μεγάλη ανταμοιβή για την ανάληψη του ρίσκου που συνεχίζεται. Πώς αλλιώς θα ήταν η ζωή μια περιπέτεια;
Τα επόμενα σχέδια για κάποιο βιβλίο υπάρχουνε ετοιμάζεται κάτι άλλο στα σκαριά;
Έχω μια ιδέα-πρόκληση που μου γεννήθηκε με αφορμή την συμμετοχή μου σε έναν πρόσφατο διαγωνισμό διηγήματος των βιβλιοπωλείων και εκδόσεων ΙΑΝΟΣ. Αλλά έχει πολύ δρόμο για την υλοποίησή του…
Κ. Παπαδοπούλου σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που διαθέσατε ώστε να απαντήσετε σε αυτήν τη συνέντευξη.
Εγώ ευχαριστώ για τις ιδιαίτερα ενδοσκοπικές ερωτήσεις σας. Μου δώσατε την ευκαιρία για μια ακόμη πνευματική περιπέτεια. Από αυτές που έχουν προσθέσει κάτι στο μεγάλο ταξίδι της ζωής μας.