«ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ» του Ανέστη Αζά: Κριτική Παράστασης

Το greekaffair.gr παρακολούθησε την παράσταση «ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ» του Ανέστη Αζά και σας μεταφέρει τις εντυπώσεις του μέσα από αυτήν την ανασκόπηση.

Η θεατρική παράσταση «Τα Σκυλιά» του Ανέστη Αζά ανεβαίνει στο Θέατρο Κιβωτός και αποτελεί μια σύγχρονη πολιτική αλληγορία, που ισορροπεί ανάμεσα στο χιούμορ και τη σκοτεινή αισθητική. Η υπόθεση ξεκινά με μια ομάδα σκυλιών -ντετέκτιβ, που έχουν σκοπό να ερευνήσουν μια πραγματική υπόθεση που συγκλόνισε την Ελλάδα: τον θάνατο ενός χάσκι στην Αράχωβα. Το έργο διερευνά με αιχμηρό τρόπο αν πίσω από την πράξη βρίσκεται άνθρωπος ή κάποια αγέλη σκύλων, όπως υποστηρίζει το επίσημο πόρισμα.

Με αφετηρία μια αληθινή ιστορία από το αστυνομικό δελτίο, με όχημα τη μέθοδο του θεάτρου ντοκιμαντέρ και με αναφορές στο φιλμ νουάρ και τις κωμωδίες του Αριστοφάνη, η παράσταση μετατρέπεται σε ένα σχόλιο πάνω στη βία κατά των αδύναμων και στην έννοια της δικαιοσύνης. Σε έναν κόσμο όπου τα ζώα ενσαρκώνουν τους ρόλους των ερευνητών και των ηθικών κριτών, τίθεται το ερώτημα αν μια σκυλίσια κοινωνία μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη καλύτερα από τους ανθρώπους.

Trending

Κυριακή των Βαΐων: Έθιμα και παραδόσεις από όλη την Ελλάδα

Μετά την επιτυχία της «Δημοκρατίας του Μπακλαβά», ο Ανέστης Αζάς επιστρέφει με μια παράσταση που κέρδισε κοινό και κριτικούς από την πρώτη της παρουσίαση στο Φεστιβάλ Αθηνών 2024. Μέσα από ευρηματική σκηνοθεσία και δυνατές ερμηνείες, το έργο επιχειρεί να φωτίσει πλευρές της κοινωνικής πραγματικότητας, φέρνοντας στο προσκήνιο ζητήματα που αφορούν τόσο τη βία όσο και τη συλλογική μας ευθύνη απέναντι στους αδύναμους.

«ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ» του Ανέστη Αζά: Μια παράσταση που κοιτά τον άνθρωπο μέσα από τα μάτια των ζώων στο Θέατρο Κιβωτός.

Πόσες φορές έχουμε αποκαλέσει έναν άνθρωπο «βρωμόσκυλο» ή «σκύλα»; Πόσες φορές χρησιμοποιούμε τις λέξεις αυτές για να μειώσουμε, να προσβάλουμε, να δείξουμε περιφρόνηση; Και πόσο συχνά, άραγε, σκεφτόμαστε τις θετικές ιδιότητες που φέρει ο σκύλος; Την αφοσίωση, την πίστη, την αθωότητα; Πόσες φορές σταματήσαμε να σκεφτούμε όχι μόνο τι κάνουν τα σκυλιά, αλλά πώς νιώθουν, τι σκέφτονται; Αν μπορούσαν να μιλήσουν, τι θα έλεγαν για εμάς;

«Τι θα έλεγαν τα σκυλιά αν μιλούσαν;»

Η νέα παράσταση του Ανέστη Αζά, «Τα Σκυλιά», που παρουσιάζεται στο Θέατρο Κιβωτός, βάζει στο επίκεντρο αυτήν ακριβώς την ανατροπή. Μια ομάδα σκυλιών-ντετέκτιβ, συγκεντρώνεται για να διαλευκάνει τον θάνατο ενός χάσκι στην Αράχωβα — μια υπόθεση που συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία. Καθώς ξετυλίγεται το μυστήριο, καταρρίπτονται τα όρια ανάμεσα στο ανθρώπινο και το ζωώδες. Ο κόσμος δεν χωρίζεται πια σε ανθρώπους και ζώα. Αντίθετα, αποκαλύπτεται μια κοινή, βαθιά ανάγκη για αγάπη, φροντίδα και δικαιοσύνη.

«Γιατί να πρέπει να είμαστε σκύλοι;»

«Γιατί να είμαστε εξαρτημένοι από τον άνθρωπο» 

«Και όμως υπάρχουν και καλοί άνθρωποι»

«Δεν θα ήθελα ποτέ να φέρω κουτάβια σε αυτόν τον κόσμο»

«Τα κουτάβια θα κάνουν καλύτερο αυτόν τον κόσμο»

Οι ηθοποιοί δεν υποδύονται απλώς τα σκυλιά. Γίνονται σκυλιά. Τρέχουν, αναπνέουν, κινούνται, βιώνουν τον ρόλο τους σε κάθε κύτταρο και μεταμορφώνονται ολοκληρωτικά επί σκηνής. Η σκηνική τους παρουσία καταργεί την ανθρώπινη υπόσταση και μετατρέπει το θέατρο σε ένα ζωντανό, ανατριχιαστικά ρεαλιστικό τοπίο, γεμάτο ερωτήματα για το τι είναι τελικά ζώο και τι δεν είναι.

Συγκλονιστικές στιγμές ερμηνευτικής δύναμης διατρέχουν την παράσταση. Η σκηνή όπου ο Γιώργος Κατσής θρηνεί την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου αποτελεί μια από τις πιο φορτισμένες και αληθινές στιγμές της παράστασης. Δεν είναι απλώς ένας ηθοποιός που εκφράζει τον πόνο – είναι ένα πλάσμα που βυθίζεται στο βίωμα της απώλειας. Η κραυγή του αντηχεί στις καρδιές των θεατών όχι μόνο για το περιεχόμενό της, αλλά για την αλήθεια της. Είναι μια στιγμή όπου η τέχνη γίνεται μνήμη, βίωμα, συγκίνηση. Κανείς δεν μένει αμέτοχος.

Η τελευταία ανάσα του Κωνσταντίνου Μωραΐτη παραμένει στη μνήμη σαν μια υπόμνηση της ευθραυστότητας της ύπαρξης. Είναι μια ιερή στιγμή, που γίνεται αισθητή και απλώνεται στο χώρο βαραίνοντας την ατμόσφαιρα. Το σώμα του από την απόλυτη ένταση σταδιακά φτάνει στην εγκατάλειψη της με έναν τρόπο που αναγκάζει το κοινό να παγώσει. Δεν υπάρχει φωνή, ούτε λόγια. Υπάρχει μόνο η ανάμνηση εκείνης της στερνής εκπνοής, που υπενθυμίζει με αφοπλιστική απλότητα πόσο ευάλωτη, πόσο φθαρτή είναι η ανθρώπινη ύπαρξη. Μια στιγμή που σφραγίζεται στη μνήμη όχι επειδή είναι θεαματική, αλλά γιατί είναι απελπιστικά αληθινή.

Η Μαρία Πετεβή, με συγκλονιστική παρουσία και ερμηνευτικό βάθος, ενσαρκώνει τη μητέρα που χάνει τα παιδιά της με έναν τρόπο που ξεπερνά κάθε όριο φύλου ή μορφής. Το σώμα της μοιάζει να καταρρέει κάτω από το βάρος μιας απώλειας που δεν χωράει σε λέξεις. Η φωνή της, άλλοτε τσακισμένη και άλλοτε γεμάτη οργή, γίνεται το όχημα ενός πόνου τόσο βαθύ, που ξεπερνά το ατομικό και αγγίζει το πανανθρώπινο. Δεν υπάρχει ρόλος εκεί· υπάρχει βίωμα. Και το κοινό μένει σιωπηλό, όχι από αμηχανία, αλλά από συγκίνηση. Γιατί μέσα από εκείνη, δεν βλέπει μόνο μια μάνα να σπαράζει. Βλέπει την απώλεια σε κάθε της μορφή. Τη συντριβή του ανυπεράσπιστου μπροστά στο αναπότρεπτο. Μια τραγωδία καθολική.

Ο Μιχάλης Πιτίδης, ως ημιάγριο σκυλί του βουνού, δεν υποδύεται τον ρόλο — τον κουβαλάει με όλο του το σώμα. Οι κινήσεις του είναι γεμάτες ένστικτο και ακρίβεια, με την παραμικρή κίνηση του κορμιού ή το γύρισμα του κεφαλιού να αποτυπώνει συναισθήματα με σχεδόν ζωώδη αλήθεια. Δεν χρειάζεται λόγια. Η λύπη κυλάει στις φλέβες του, ο φόβος σπάει τις αρθρώσεις του, η χαρά φωτίζει το βλέμμα του, η απογοήτευση τον λυγίζει — και η ελπίδα, κάποιες στιγμές, μοιάζει να του δίνει φτερά, έστω και για λίγο.

Η Έλενα Μαυρίδου στέκεται στη σκηνή όχι απλώς ως ηθοποιός, αλλά ως σώμα και ψυχή ενός κόσμου που υποφέρει. Με κάθε της λέξη, με κάθε της παύση, με το βλέμμα καρφωμένο στο κενό και τα χέρια τεντωμένα σαν να αναζητούν απαντήσεις, γίνεται η φωνή όλων εκείνων που αισθάνονται αόρατοι, καταπιεσμένοι, εξουθενωμένοι από δυνάμεις μεγαλύτερες από τους ίδιους. Το «κατηγορώ» της δεν είναι ρητορικό. Είναι κραυγή υπαρξιακή. Σπαραγμός που ξεκινά από το στομάχι και καταλήγει να διαπερνά το θέατρο σαν ηλεκτρικό ρεύμα.

Συνολικά, το πιο εντυπωσιακό όμως είναι η ικανότητά όλων των ηθοποιών να μεταμορφώνονται, σχεδόν αόρατα, σε δευτερεύοντες ρόλους. Χωρίς ίχνος επιτήδευσης, γλιστρούν από τη μια μορφή στην άλλη, με τέτοια ευκολία και φυσικότητα που κάνουν τον θεατή να ξεχνά πως βλέπει τον ίδιο άνθρωπο. Πρόκειται για ερμηνευτική ευελιξία σπάνιας ποιότητας — ένα υποκριτικό εύρος που δεν βασίζεται σε τεχνάσματα αλλά σε εσωτερική αλήθεια και βαθιά σύνδεση με τον ρόλο.

Η παράσταση δεν είναι μόνο καταγγελία. Είναι και ύμνος στη συμπόνια. Ρίχνει φως σε μια καθημερινότητα σκληρή, που συχνά αγνοούμε: τα ανεπιθύμητα κουτάβια που πετιούνται, τα ζώα που δηλητηριάζονται, η αδιαφορία για τους ανυπεράσπιστους. Μας αναγκάζει να σκεφτούμε: Εμείς λέμε ότι αγαπάμε τα ζώα σαν παιδιά μας. Εκείνα; Μας βλέπουν ως οικογένεια ή ως απειλή;

«Το να είσαι άγριος σημαίνει να είσαι ελεύθερος» 

Μέσα σε όλα αυτά, το έγκλημα βρίσκεται πάντα στο κέντρο. Καθώς η υπόθεση εξελίσσεται, τα όρια μεταξύ έρευνας, αυτογνωσίας και πολιτικού σχολίου γίνονται ρευστά. Οι έννοιες της κυριαρχίας και της επιβολής επικρατούν. Όχι μόνο άνθρωποι πάνω σε ζώα, αλλά και ισχυροί πάνω σε ανίσχυρους. Το έργο αποκαλύπτει πως, είτε μιλάμε για σκύλους είτε για ανθρώπους, οι σχέσεις εξουσίας λειτουργούν με τους ίδιους μηχανισμούς.

«Ξέρετε ποιοι σκοτώνουν σκυλιά; Οι άνθρωποι»

Η μουσική συμβάλλει καταλυτικά στη δημιουργία μιας συγκλονιστικής ατμόσφαιρας. Οι μουσικοί και οι ηθοποιοί παρουσιάζονται μεταφορικά γυμνοί απέναντι στο κοινό. Απογυμνωμένοι από τις κοινωνικές συμβάσεις, τα φίλτρα και τις μάσκες του πολιτισμού, εκθέτουν την ψυχή τους. Δείχνουν την ετερότητα, με σεβασμό και ευαισθησία.

Η παράσταση «Τα Σκυλιά» δεν είναι απλώς μια θεατρική εμπειρία. Είναι κάλεσμα. Κάλεσμα για επανεξέταση της έννοιας της ανθρωπιάς. Μήπως τελικά τα σκυλιά, με τον αυθορμητισμό, την πίστη και την ανάγκη τους για συντροφικότητα, έχουν περισσότερη «ανθρωπιά» από εμάς;

Εισιτήρια: ΕΔΩ 

Αυτή η κριτική στοχεύει να προβάλει τις κεντρικές αρετές της παράστασης και να ενθαρρύνει τους αναγνώστες να βιώσουν την εμπειρία από κοντά καθώς και να δείξει τις αδυναμίες αυτής.